Zet de burger centraal voor publieke waarde

15 mei 2019 verzorgde Mark Moore voor een groot publiek de Kennedy Lecture van TIAS, School for Business and Society in de grote zaal van The Cube, het nieuwe onderwijsgebouw van Tilburg University.

Mark Moore is hoogleraar aan de Kennedy School van Harvard en sinds lange tijd samenwerkingspartner van TIAS. Deelnemers aan verschillende opleidingen van TIAS, variërend van het Programma voor Bestuurders in Publieke en Non-profit Sector (PBNP), de Executive Master of Public and Non-Profit Management (MPM), tot de Executive Master of Management in Education (MME) kennen de public value theorie van Mark en hebben deze toegepast in hun eigen organisatie.

 “Citizen-centric public value” is de titel van zijn lezing. De subtitel luidt ‘creating citizens while creating public value’. In het begin van zijn lezing staat de oorspronkelijke ‘strategic value triangle’ centraal; het model dat sinds de presentatie in 1995 een inspiratiebron voor zowel beleidmakers onderzoekers. 

 
Mark benadrukt dat het model aan revisie toe is en dat de burger een plaats hoort te krijgen in het model. Dit is een inzicht dat in de loop van de tijd is ontstaan en is versneld door ontwikkelingen in de samenleving waarin de burger zich ten opzichte van de overheid op steeds meer verschillende manieren manifesteert. Daarbij kan het om heel verschillende zaken gaan waar individuen en groepen zich druk over maken. Bijvoorbeeld voor het openhouden van een openbare bibliotheek, the Occupy beweging, ondersteuning van initiatieven in de zorgsector, steun voor de MeToo beweging.

In het tweede deel van zijn lezing gaat hij in op de new public management misvatting dat de overheid klanten (consumers) heeft en stelt hij het begrip ‘burger’ centraal. Het gaat daarbij over het overbruggen van de ‘governance gap’. De burger (citizen) waar de overheid mee te maken heeft kent veel verschillende verschijningsvormen; ‘defining, supporting, producing and enjoying the creation of public value.’

De citizens zijn tegelijkertijd de ‘arbiters of value’. Deze beoordeling vindt op individueel niveau plaats vanuit vier verschillende invalshoeken. De homo economicus (own material wellbeing), de homo altruisticus (wellbeing of others), de homo civicus (moral and legal duties towards others), homo politicus (vision of a good and just society). Vanuit gemeenschappelijke optiek zijn daarbij de volgende publieke waarden aan de orde: strong economy, needs of citizens, rights and duties of citizens, a good and just society.

Waarom is inzicht in deze verschillende verschijningsvormen belangrijk? En waarom is het belangrijk om het publieke perspectief te definiëren?

Omdat de legitimiteit van de overheid uiteindelijk berust bij burgers die waarde toekennen aan de activiteiten van de overheid. ‘Calling a public into existence’ is een noodzakelijke voorwaarde voor legitimiteit: Creating citizens while creating public value.

Dit een van de moeilijkste zoektochten voor de overheid. De overheid is gewend geraakt aan overheids-centrisch denken. De burger als consument is een van de uitdrukkingen van dit denken. De burger in de genoemde verschillende verschijningsvormen past niet meer in dit overheids-centrische schema. De overheid is niet alleen gehouden tot ‘calling a public into existence’. Het is evenzeer belangrijk om tot een herdefinitie van de overheid te komen; tot een herdefinitie van public value, beoordeeld door de genoemde verschillende individuele en publieke lenzen.

Ontwikkel publieke waarde met TIAS

Bij TIAS begrijpen we het belang van het creëren van publieke waarde en het centraal stellen van de burger in het beleidsproces. Onze opleidingen op het gebied van Public Management zijn ontworpen om professionals te helpen bij het begrijpen en toepassen van concepten zoals de public value theorie van Mark Moore. Leer hoe je publieke waarde kunt definiëren, creëren en beoordelen vanuit verschillende perspectieven, en ontdek hoe je een effectieve brug kunt slaan tussen overheid en burger. Ontdek ons aanbod van opleidingen op het gebied van Public Management en zet de volgende stap in het ontwikkelen van burgergericht beleid met TIAS.