Wees niet als Elvis, maar als een bruiloftzanger!

Wat zijn de kenmerken van een succesvolle zanger op een bruiloft? Hij heeft in ieder geval een breed repertoire dat direct en met passie kan worden gezongen. Een zanger die op een bruiloft goed voor de dag wil komen, moet flexibel kunnen schakelen tussen verschillende nummers en stijlen.

Het ene moment is hij een virtuele Celine Dion die The Power of Love zingt, het volgende moment is hij Bono en zingt hij One. En als ome Kees ‘Kun je ook Elvis zingen?’ roept, schudt de geslaagde zanger met zijn heupen en brengt hij Blue Suede Shoes. Toch vertrouwen écht goede artiesten niet alleen op hun bestaande repertoire, maar voegen ze ook nieuw materiaal toe dat past bij het publiek dat ze moeten vermaken. Misschien is het nodig om wat rapvaardigheden aan te leren om het jongere publiek te bereiken, of om Mariachi te spelen om de familie van de bruid mee te krijgen. Hoe beter de zanger zijn doelgroep kent en daarop reageert, hoe groter de kans van slagen is.

We kunnen dit gekscherend de ‘wendbaarheid van zangers’ noemen. In de kern is er weinig verschil met de wendbaarheid van leidinggevenden, oftewel ‘leadership agility’. Beide delen drie belangrijke kenmerken: flexibiliteit, aanpassingsvermogen en responsiviteit. Flexibiliteit is het vermogen om van gedrag te wisselen en niet vast te zitten aan één bepaalde stijl. Flexibiliteit vereist een breed repertoire van mogelijke nummers en het vermogen om snel tussen liedjes te kunnen wisselen. Zoals een wendbare zanger als Freddy Mercury tussen opera- en rockmuziek kon schakelen, zo moet een wendbare leidinggevende ook van stijl kunnen wisselen. Hij moet bijvoorbeeld van een uitdagende naar een aanmoedigende stijl kunnen overstappen. Mijn co-auteur Ronald Meijers en ik noemen dit flexibiliteit in leiderschapsstijl: je hebt toegang tot een breed scala aan leiderschapsgedragingen.

Nieuwe stijlen

Zoals de succesvolle zanger op bruiloften soms moet leren rappen of in het Spaans moet kunnen zingen, zo moet ook een leidinggevende nieuwe stijlen leren. Dit noemen we adaptiviteit qua leiderschapsstijl – het vermogen om nieuwe leiderschapsstijlen te verwerven en onder de knie te krijgen, zodat het bestaande repertoire verder wordt uitgebreid. Zangers zullen u direct vertellen dat het heel moeilijk is om nieuwe muziekstijlen te leren: de onderliggende vaardigheden zijn immers anders, terwijl bovendien de bestaande stijl in de weg zit. Dat geldt ook voor leidinggevenden. Zij hebben een aantal specifieke competenties ontwikkeld en voelen zich op hun gemak als ze hun bestaande stijlen inzetten. Het aanleren van nieuwe stijlen betekent dat er nieuwe vaardigheden moeten worden ontwikkeld en dat er vaak ander gedrag is vereist dan waaraan men gewend was. Dat is ongemakkelijk, geeft spanning en is vermoeiend. Toch moeten ze ervoor openstaan, de ‘beat’ van de nieuwe stijl opnemen en bereid zijn om hard te oefenen om het onder de knie te krijgen. 

Ten slotte moeten de flexibiliteit en het aanpassingsvermogen aansluiten op de behoeften van het publiek. Pas dan ontstaat er écht succes. Zowel zangers als leidinggevenden moeten weten welke personen ze proberen te beïnvloeden en snel hun stijl kunnen aanpassen aan dat wat er nodig is. We noemen dit responsiviteit qua leiderschapsstijl – het vermogen om de omgeving waarin ze handelen direct door te hebben en snel te kunnen reageren. Voor zangers betekent dit dat ze aanvoelen wanneer ze een langzaam liedje moeten zingen of wanneer het allemaal wat sneller mag, wanneer ze ome Kees moeten negeren en wanneer het moment is gekomen om de schoonvader te laten swingen. Responsiviteit betekent voor leidinggevenden dat ze de situatie beoordelen en hun leiderschapsstijl snel aanpassen door flexibel een bestaande stijl in te zetten of door snel een nieuwe te leren.

De plank misslaan

Kun je een goede zanger op een bruiloft zijn als je alleen maar een paar nummers van Elvis kent, ongeacht wie er in de zaal staat? In ons nieuwe boek Leadership Agility: Developing Your Repertoire of Leadership Styles betogen we dat je met dit beperkte repertoire een groot risico loopt. Mogelijk ben je onder heel specifieke omstandigheden wel succesvol, maar ben je in alle andere situaties gedoemd om te mislukken. Soms zal het publiek nog beleefd applaudisseren terwijl de stemming er al lang uit is. Maar op een bruiloft van voetbalhooligans loop je echter het risico dat je met pek en veren wordt weggestuurd. Dat geldt ook voor leidinggevenden. Als u een vaste stijl hebt die u steeds opnieuw ten gehore brengt, kan die in sommige omstandigheden werken en in alle andere gevallen compleet de plank misslaan. We zijn er daarom van overtuigd dat leidinggevenden wendbaar moeten zijn en over het vermogen moeten beschikken om razendsnel en flexibel tussen leiderschapsstijlen te kunnen schakelen – om op een adaptieve manier nieuwe leiderschapsstijlen onder de knie te krijgen in reactie op de personen en situatie die ze willen beïnvloeden.

Dus, hoe wendbaar bent u als leidinggevende? Als u uw repertoire wilt uitbreiden en meer wilt weten over de twintig leiderschapsstijlen die u kunt aanwenden, raden we ons boek aan. U kunt ook onze 'Leadership LEAP'-app voor tablets downloaden. Natuurlijk kunt u ook naar TIAS komen om uw leiderschapsrepertoire verder te ontwikkelen. Uw zangkunst mag u laten beoordelen door iedereen die uw badkamer met u deelt.

Wilt u groeien als inspirerend leider?