Verankering is een non-issue

Kun je twee primaire processen hebben? Dat klinkt als een onoverbrugbare tegenstelling. Een ex aequo op de bovenste trede van de organisatiestrategie. Natuurlijk staat het leren van leerlingen centraal in een ROC of AOC, daar kan geen misverstand over bestaan. Mijn stelling is dat het leren van docenten eigenlijk op dezelfde trede zou moeten staan.

Professionalisering van docenten moet net zo ingebrand zijn in het DNA van een school als het leren van leerlingen. Ik heb daar twee argumenten voor. Ten eerste hebben jongeren domweg recht op het meest actuele en adequate onderwijs. Docenten blijven, maar studenten komen en gaan en hebben maar één kans en dan moet het in een keer zo goed mogelijk zijn. ‘Kom volgend jaar maar terug, dan zijn we op cursus geweest en kunnen we het wél goed uitleggen!’ Dit mag natuurlijk niet voorkomen, al realiseer ik me dat dit een forse druk legt op scholen.

Vier leerplannen

Mijn tweede argument is misschien nog wel sterker. In onderwijs onderscheiden we feitelijk vier leerplannen: het leerplan op papier, het leerplan zoals expliciet onderwezen in de klas, het verborgen of impliciete leerplan en uiteindelijk het leerplan zoals dat in het hoofd en hart van de deelnemer terecht komt. Op de weg van het formele KD naar het hart van de deelnemer zit het gedrag van de docent. Dat bestaat uit een expliciete component en een impliciete. De expliciete gaat over de keuzes die een docent maakt, de voorbeelden die hij kiest etc. Het impliciete gaat over het gedrag dat hij laat zien, onbedoeld en vaak ook onbewust maar dat wel degelijk door deelnemers gesignaleerd wordt en daarmee onderdeel van het onderwijsaanbod is. Voorbeeld gedrag, terloopse opmerkingen, non-verbale signalen worden allemaal gesignaleerd door deelnemers en vertaald in het eigen gedrag.

Het is daarmee niet meer dan logisch dat professionalisering van docenten tot de kerntaak van een ROC behoort. Ten eerste omdat er anders verouderde inzichten geventileerd worden maar vooral ook om dat het gewoon geen porem is: in een organisatie die leren centraal zet zelf niet kunnen of willen leren. We kennen allerlei gezegden over rokende huisartsen en kinderen van schoenmakers met gaten in de zolen. Scholen waar personeel niet wil, mag of kan leren zouden nooit in dit rijtje terecht mogen komen. Leren van docenten is vanzelfsprekend, onderdeel van het primaire proces en dat heeft geen verankering nodig!

Dit artikel verscheen eerder op MBO Raad. 

Leiding geven in een veranderend onderwijslandschap

Als manager of leidinggevende in het onderwijs heeft u te maken met een steeds veranderend landschap. Leer succesvol leiding te geven aan de veranderingen met de Master of Management in Education aan TIAS.