Heeft Rutte visie?
Heeft Rutte een visie? Zelf doet hij er in zijn Schoo-lezing een beetje badinerend over. Met name natuurlijk over de visie als ‘blauwdruk’ – daar moet hij ‘als liberaal’ niets van hebben. Visie ‘als perspectief’ mag nog wel. Geeft ‘ie dat dan wel? Nou, een klein beetje, maar het houdt niet over. En onvoldoende, vrees ik, om tot echte verandering aan te zetten.
Onze premier geeft leiding aan een regering van een land in crisis. Nog steeds bevindt de Nederlandse economie zich in een recessie, mede in stand gehouden door een voortdurende terughoudendheid van de eigen bevolking om meer te besteden. Iets houdt ons kennelijk tegen die (enorme) spaartegoeden aan te spreken en Rutte’s inmiddels spreekwoordelijke auto aan te schaffen. Ik heb geen verstand van auto’s en vervang de mijne alleen als er ongelukken dreigen. Wel weet ik het één en ander over veranderen en wat er voor nodig is mensen ertoe te mobiliseren. Veel. In een notendop: een pijnlijke zweep of een zoete wortel en het liefst allebei. Eens zien hoe de veranderleider Rutte dit in zijn rede aanpakt.
Rutte is duidelijk over wat de ‘zweep’ is: lage groei, minder zekerheden, oplopende werkloosheid en faillisementen. Oei. “Dat bedreigt onze welvaart!” is zijn alarmboodschap die ons wakker moet schudden en veranderbereid moet maken. Helaas echter, ondergraaft de optimist Rutte onbedoeld de urgentie van zijn eigen veranderboodschap door hem te ‘sandwichen’ met loftuitingen (‘Nederland in de wereld top 5’) en hoopgevende parallellen uit het verleden zoals de succesvolle transformaties van de mijn- en scheepsbouw. Hij is terecht trots op zulke Nederlandse veerkracht, maar dat maakt het helaas niet tot een reden om mijn spaargeld aan te breken. Misschien komt het vanzelf wel goed – net als vroeger, toch? Gaat u rustig slapen.
De wortel dan maar ingezet. Wat levert doorbijten en onze bestedingsangst overwinnen ons dan voor begerenswaardigs op? Nou: ‘vastgehouden welvaart’ dus en ‘waargemaakte groei’ en een ‘Nederland dat verder komt’ (lees: nog rijker wordt). Veel verder dan dit ‘perspectief’ lijkt Rutte’s visie dus niet te reiken. Tegelijk schetst hij zijn wensdroom voor de cultuur van dat ‘sterke Nederland’ van ná de crisis – een cultuur waarvoor hij nu dus onze offers vraagt. Hierin moeten ‘zekerheden terzijde geschoven worden’, mensen meer zelf organiseren, kinderen deels hun studie zelf betalen en meer zelf bijdragen aan zorg en hulp. *Slik*. Krijgt u er al zin in om hem daarvoor te helpen de crisis te bestrijden?
Het is een lastig parket, waarin Rutte de veranderleider zich bevindt – hij is niet te benijden. De persoon Rutte is helaas een slechte boeman en zijn wisselgeld versobering. Wie trapt daar in?