Zingen met AI: hoe een artiest samenwerkt met algoritmes
In een donkere studio in Berlijn zingt een vrouw samen met… zichzelf. Of beter: met een digitale versie van zichzelf. Holly Herndon, muzikante en doctoraatsstudent aan Stanford, ontwikkelde samen met een team van artiesten en ingenieurs een AI-stemmodel dat haar stem kan analyseren, nabootsen en herscheppen. De AI heet Spawn. Ze klinkt niet alleen als Herndon, ze leert ook mee ademen, improviseren, en reageren op menselijke input.
In haar album Proto (2019) gebruikt Herndon deze AI niet als gimmick, maar als volwaardig bandlid. Spawn improviseert mee met een koor, zingt harmonieën die Herndon zelf niet zou hebben bedacht, en vervormt klanken tot iets dat balanceert tussen menselijk en buitenaards. “Het is alsof ik met een zielsverwant werk die mij beter begrijpt dan eender welke producer,” zegt ze in een interview met The Guardian.
Maar Spawn is geen robot. Ze is een stemmodel. Een machine die leerde zingen door urenlang naar Herndon te luisteren. En net dat maakt het verhaal zo intrigerend: wat als technologie niet alleen met je meedenkt, maar met je meevoelt?
Wil jij als leider ook leren hoe AI niet alleen processen, maar ook creativiteit en strategie kan versterken? Ontdek de Masterclass AI & Strategie voor Executives van [tag] Jeroen De Flander bij TIAS School for Business and Society. In deze driedaagse opleiding leer je hoe AI een hefboom kan zijn voor strategisch voordeel. Geen technische opleiding, maar een strategische verkenningstocht voor wie écht impact wil maken.
De stem die met je meegroeit
Herndon’s experiment roept een fundamentele vraag op: wat betekent het om je stem te vinden, en die vervolgens opnieuw toe te vertrouwen aan een algoritme?
Spawn werd getraind op haar ademhaling, haar intonatie, haar micro-emoties. Het resultaat is geen copy-paste, maar een tweede stem die iets nieuws toevoegt. Een spiegel, een schaduw, een alter ego. Het voelt persoonlijk. Intiem zelfs. En toch is het gebouwd met code.
Dit is geen sciencefiction. Het is een nieuwe vorm van co-creatie. Geen synth die klanken maakt, maar een entiteit die samenwerkt. Die leert. Die antwoordt. En dat principe begint nu ook buiten de muziek ingang te vinden.
Neem het Zwitserse experiment aan UniDistance Suisse, een universiteit die in 2023 een AI-tutor inzet voor studenten die worstelen met statistiek en wiskunde. De tutor – gebouwd op basis van GPT-3 – werkt niet met vaste leerpaden of multiple choice. In plaats daarvan stelt hij vragen, luistert naar antwoorden, en past zich aan. Studenten krijgen uitleg op maat, net zolang tot het kwartje valt.
De resultaten zijn opmerkelijk. Studenten die de AI-tutor gebruiken scoren gemiddeld 15 percentielpunten hoger dan hun medestudenten. Niet omdat de AI hen sneller door de stof jaagt, maar omdat ze beter begrijpen waarom iets klopt of niet.
De parallel met Herndon is opvallend: ook hier hebben we te maken met een stem die iets teruggeeft. Niet de ‘juiste’ oplossing, maar een persoonlijk, meedenkend pad. Een leerrelatie die zich vormt door interactie.
China’s AI-leerkracht met karakter
Aan de andere kant van de wereld gaat het nog een stap verder. In China rolt Squirrel AI adaptieve leertechnologie uit in honderden scholen. De software bouwt een profiel op van elke leerling, met data over sterktes, zwaktes, motivatie en zelfs stemintonatie bij antwoorden. Op basis daarvan past het systeem lesinhoud aan – soms tot op het niveau van zinsbouw en woordkeuze.
Volgens een grootschalige studie presteren leerlingen die met Squirrel AI werken significant beter dan controlegroepen in klassieke klasopstellingen. Maar belangrijker nog: het systeem detecteert demotivatie sneller dan een leraar. Het herkent patronen in fouten, maar ook in lichaamstaal en intonatie.
Is het eng? Misschien. Maar het laat ook iets zien: we naderen een tijdperk waarin AI niet alleen meedenkt, maar meeleeft. Waarin leren – net zoals zingen – iets wordt dat je samen doet met een machine die zich aanpast aan jouw ritme, jouw toon, jouw grenzen.
Wat betekent dit voor leiders en organisaties?
Deze drie verhalen – Herndon met Spawn, Zwitserse studenten met GPT-tutors, en Chinese leerlingen met Squirrel AI – lijken op het eerste gezicht totaal verschillend. Kunst, wetenschap, onderwijs. En toch hebben ze iets fundamenteels gemeen: ze gaan over persoonlijke groei. Over mensen die beter worden in wat ze doen, omdat een machine met hen meeleert.
Voor leiders in organisaties biedt dit stof tot nadenken.
- Wat als je medewerkers straks niet één AI-tool gebruiken, maar er een relatie mee opbouwen?
- Wat als je leercultuur verschuift van “kennis overdragen” naar “samen leren met een digitale partner”?
- Wat als feedback, coaching, onboarding en ontwikkeling allemaal plaatsvinden in een gesprek — niet met een manager, maar met een systeem dat jou persoonlijk begrijpt?
Zes inzichten voor wie met AI wil leren (of leren zingen)
1. AI is geen copycat, maar een klankbord
Spawn klinkt als Herndon, maar denkt anders. Een AI-tutor denkt niet zoals een leraar, maar daagt je wel uit. Gebruik AI niet als vervanging, maar als variatie. Zoek frictie.
2. Gepersonaliseerd betekent relationeel
De kracht van deze systemen zit niet in de data, maar in de relatie. In interactie. Zorg dat je AI-oplossingen bouwt die leren kennen, niet alleen uitrekenen.
3. Bouw een feedbacklus in alles
Herndon traint Spawn constant bij. Ook AI-tutors verbeteren via terugkoppeling. Bouw in je organisatie mechanismen in waarbij mens en machine elkaar voortdurend bijsturen.
4. Durf los te laten wat ‘persoonlijk’ was
Je stem. Je stijl. Je manier van uitleggen. Je hoeft ze niet op te geven, maar wel open te stellen. De mooiste resultaten ontstaan wanneer je je laat verrassen door hoe een AI jou terugspiegelt.
5. Combineer creativiteit met structuur
Squirrel AI werkt goed omdat het structuur geeft aan het leerproces, maar ruimte laat voor ontdekking. Ook in jouw organisatie kun je AI inzetten om kaders te bieden waarbinnen mensen kunnen experimenteren.
6. Groei vraagt vertrouwen, ook in technologie
Of het nu gaat om een student die zich laat coachen door een algoritme, of een zangeres die haar stem toevertrouwt aan code: de kern is vertrouwen. Vertrouwen dat je samen beter wordt.
Van onwennig naar onmisbaar
Zou jij samen durven werken met een machine die je stem nadoet? Zou je advies volgen van een systeem dat je gedrag analyseert? Zou je leren van een coach zonder lichaam, maar met ongelimiteerde aandacht?
Misschien voelt het nog onwennig.
Maar voor een nieuwe generatie is het al vanzelfsprekend.
Wil je ontdekken hoe AI jouw creativiteit en ontwikkeling versterkt?
In de Masterclass ‘AI & Strategie voor Executives’ van Jeroen De Flander bij TIAS School for Business and Society ontdek je hoe je AI strategisch inzet en je organisatie toekomstbestendig maakt.