De rol van AI verschuift snel. Wat vraagt dat van leiderschap? Ontdek het in de nieuweMasterclass Strategie & AI voor Executives, onder leiding van kerndocent en expert Jeroen de Flander.
AI met een denkbeeldige achtergrond
Die AI-chefs zijn geen bots met gezichtsherkenning of robotarmen in de keuken. Het zijn persona's, bedacht en gevoed via ChatGPT. Een van hen is "Jill": een 33-jarige chef uit Wisconsin, met een denkbeeldige opleiding onder grootheden als Ferran Adrià, Jiro Ono en zelfs de lang overleden Auguste Escoffier. Via deze persona laat Achatz AI gerechten bedenken die passen bij de achtergrond, smaakstijl en creativiteit van die imaginaire chef. Hij vraagt iteraties, verfijnt, en selecteert. "De AI doet alles, behalve het koken zelf," zegt hij.
Creativiteit outsourcen: een bedreiging of kans?
Het idee komt niet uit de lucht vallen. Achatz staat al jaren bekend om zijn experimenteerdrift. Maar dit keer raakt hij aan iets fundamentelers: wat is creativiteit waard als een machine meedenkt? Wat betekent auteurschap in een tijd waarin je inspiratie kunt outsourcen aan een algoritme? En wat kunnen we hiervan leren buiten de keuken?
Want of je nu marketeer bent, beleidsmaker of ondernemer: ook jij hebt dagelijks te maken met de spanning tussen menselijke intuïtie en digitale suggestie. Achatz laat zien dat het geen strijd hoeft te zijn. Het kan een dans zijn, waarin AI het ritme aangeeft, en jij de pas bepaalt.
Wie is de eigenaar van een AI-idee?
Bovendien plaatst deze case ons midden in het debat over eigenaarschap en creativiteit. Moet een gerecht nog toebehoren aan één persoon, als het werd bedacht door een niet-bestaande AI-chef? Achatz lijkt hier een genuanceerd antwoord op te geven: de inspiratie mag dan van de machine komen, de selectie, interpretatie en presentatie zijn nog steeds menselijk. Het is geen 'overgave aan technologie', maar een partnerschap waarin beide perspectieven iets unieks toevoegen.
En die benadering is breder toepasbaar. Denk aan reclamecampagnes, beleidsdocumenten of zelfs educatie: ook daar kun je AI inzetten om ideeën aan te reiken die je eigen creativiteit uitdagen. De hamvraag is niet langer óf je AI gebruikt, maar hóe. Gebruik je het als trucje of als hulpmiddel voor diepere verkenning?
Vijf lessen uit de keuken van de toekomst
1. Geef AI een gezicht: werk met persona’s
Een AI zonder richting levert vaak voorspelbare of vlakke output. Door een persona te creëren, zoals Achatz deed met chef Jill, geef je de machine een referentiekader. Dit verhoogt de consistentie en het creatieve potentieel van de output. Denk aan leeftijd, expertise, voorkeuren en zelfs culturele achtergrond. In een businesscontext kun je bijvoorbeeld een fictieve CFO, beleidsmaker of klant creëren, en AI vragen om vanuit dat perspectief advies of ideeën te genereren. Hoe concreter je de rol maakt, hoe scherper de output wordt.
2. Vraag om varianten, niet om antwoorden
Veel mensen gebruiken AI alsof het een zoekmachine is: je stelt een vraag en verwacht een definitief antwoord. Maar de kracht van AI zit in het genereren van meerdere richtingen. Achatz vroeg om variaties op gerechten, telkens met een andere twist. Jij kunt hetzelfde doen: laat AI meerdere campagnesuggesties maken met elk een andere toon, doelgroep of kanaal. Zo ontstaat keuze en context. Voeg waar nodig zelf kaders toe, zoals: “Geef me 3 alternatieven waarvan 1 heel conservatief, 1 experimenteel, en 1 middenweg.”
3. Gebruik AI als creatieve sparringpartner, niet als eindbaas
AI is geen magisch orakel, maar een slimme meedenker. Zie het als een stagiair met eindeloze energie, maar zonder ervaring. Laat je inspireren, maar hou controle over het eindresultaat. Net zoals Achatz zelf selecteert welke ideeën op het bord komen, blijf jij de eindbeslisser. Dit betekent: test AI-ideeën, verbeter ze, en gebruik je eigen oordeel om te bepalen wat bruikbaar is. AI versterkt je creativiteit, maar vervangt die niet.
4. Voeg randvoorwaarden toe
Vrijheid is goed, maar grenzen geven richting. AI kan alles bedenken, maar juist de beperkingen zorgen vaak voor de beste ideeën. Achatz beperkte zijn AI tot gerechten die binnen de keukenmogelijkheden van Next vielen. Jij kunt dat ook: geef AI duidelijke criteria mee zoals tijdslimiet, budget, juridische vereisten, doelpubliek of aantal woorden. Bijvoorbeeld: "Geef me 5 ideeën voor een social post die onder de 100 woorden blijft, inzetbaar is op LinkedIn én die inspeelt op de actualiteit." Zo wordt AI echt relevant voor je context.
5. Verlies het vakmanschap niet uit het oog
AI kan je helpen denken, maar het doet niets zónder jou. De presentatie van het gerecht, de service in het restaurant en de balans in het menu zijn precies die menselijke details die het verschil maken. In jouw wereld betekent dat: een AI mag dan wel een goed idee genereren, jij zorgt voor de nuance, de afstemming op je publiek, en de timing. Gebruik AI om sneller of breder te denken, maar wees de chef in uitvoering. De mens is onmisbaar voor betekenisvolle, contextgevoelige keuzes.
Wat Grant Achatz doet in de keuken, kun jij doen op kantoor. Niet omdat het moet, maar omdat het inspireert. Omdat het je dwingt opnieuw te kijken naar je eigen creativiteit. Durf jij je volgende idee mee vorm te geven met een AI-chef aan je zijde?
Benieuwd wat AI voor jouw organisatie kan betekenen?