Wat als AI het beter weet dan jij?

In 2016 kreeg een Japanse patiënte in een ziekenhuis van Tokyo te horen dat ze aan een zeldzame vorm van leukemie leed. Ondanks behandelingen reageerde ze nauwelijks, en haar toestand verslechterde. De artsen stonden voor een raadsel. Tot ze besloten om IBM’s Watson in te schakelen, het AI-platform dat getraind is op medische literatuur. Watson analyseerde in enkele minuten meer dan 20 miljoen medische artikelen, vergeleek symptomen, genetische profielen en behandelresultaten, en kwam tot een verrassende conclusie: de patiënte had niet de vorm van leukemie die artsen dachten, maar een andere, zeldzame subtype.

Wat als AI het beter weet dan jij? Dit soort vraagstukken staan centraal in de nieuwe Masterclass Strategie & AI voor Executives zich, onder leiding van kerndocent en expert Jeroen de Flander. 

Durven vertrouwen op een onverwachte stem

De behandelende arts had alle reden om te twijfelen. Een AI die iets zegt dat haaks staat op het oordeel van een team ervaren specialisten? Maar hij besloot het advies op te volgen. De behandeling werd aangepast en de patiënte herstelde.

Deze casus haalde wereldwijd de media. Niet omdat een AI een medische fout ontdekte, maar omdat iemand durfde te vertrouwen op een onverwachte stem. Want dat is wat AI vaak is: een stem die iets zegt wat je zelf niet zou durven denken. Geen vervanging van expertise, maar een ander perspectief. In een wereld waarin de hoeveelheid beschikbare kennis exponentieel groeit, wordt het vermogen om relevante verbanden te leggen een strategisch voordeel, en daarin is AI vaak superieur.

Leiderschap vraagt om het durven horen van AI

Wat dit verhaal strategisch relevant maakt, is niet alleen het technologische wonder van Watson, maar vooral het leiderschap van de arts. Hij had ook kunnen zeggen: “Ik vertrouw op mijn ervaring. Ik weet wat ik doe.” Maar hij koos ervoor om zijn ego opzij te zetten, en de kans te grijpen dat er misschien iets beter mogelijk was. Niet vanuit zwakte, maar vanuit verantwoordelijkheid.

Voor leiders in organisaties geldt hetzelfde: hoe ga je om met AI die jouw ervaring uitdaagt? Durf je die stem te horen? Durf je erop te handelen, zelfs als het schuurt?

6 lessen uit een ziekenhuisbed:

1. Zie AI als een tweede opinie, niet als bedreiging

De Japanse arts gebruikte AI niet om zijn oordeel te vervangen, maar om het te bevragen. AI fungeert als een extra stem in de kamer, eentje die niet gehinderd is door groepsdenken of hiërarchie. Daarom is het waardevol. Ook in jouw rol kan AI dienen als kritische spiegel. Laat het je aannames uitdagen, niet om je autoriteit te ondergraven, maar om je blik te verruimen.

2. Train jezelf in ‘besluitvaardig luisteren’

Veel leiders gebruiken AI als dashboard, maar negeren wat ze niet willen horen. Ze zoeken bevestiging, geen frictie. Maar de echte waarde van AI zit net in de momenten waarop het je verrast. Wanneer een model een aanbeveling doet die haaks staat op je ervaring, begint het strategische denken pas echt. Kun je het aan om door te vragen in plaats van af te wijzen? Kun je luisteren om te begrijpen, niet om gelijk te halen?

3. Vertrouwen is een keuze, geen gevoel

De arts voelde zich waarschijnlijk ongemakkelijk. Toch vertrouwde hij op het systeem. Niet omdat het ‘juist aanvoelde’, maar omdat het logisch klonk. In een wereld waar AI steeds vaker naast ons staat, moeten we leren dat vertrouwen niet gelijkstaat aan blind geloof of emotionele zekerheid. Je hoeft je niet comfortabel te voelen bij AI, zolang je rationeel durft te besluiten. Baseer je vertrouwen op transparantie, herhaalbaarheid en resultaten, niet op je buikgevoel.

4. Zet AI in waar complexiteit je overspoelt

20 miljoen medische papers lezen? Onmogelijk voor een mens. Maar een AI kan het wel. Strategieën in complexe markten, scenario’s met honderden variabelen, klantdata over meerdere jaren, het zijn net die situaties waarin AI een verschil maakt. Gebruik AI waar de hoeveelheid data jouw denkkracht overstijgt. Net daar creëer je een voorsprong. Laat je niet beperken door wat jij of je team aankan. Denk aan ecosystemen waar AI mee het overzicht bewaart.

5. Maak ruimte voor tegengeluid

AI levert soms ongemakkelijke inzichten. Als leider moet je een cultuur creëren waarin die inzichten niet worden weggewuifd, maar onderzocht. Stel de vraag: "Wat zien wij over het hoofd dat de data wel zien?" De beste beslissingen ontstaan uit frictie, niet uit bevestiging. AI als tegenspreker is alleen nuttig als jij en je team geleerd hebben om die tegenspraak niet als aanval, maar als kans te zien.

6. Durf je ervaring los te laten, als het moet

Jaren expertise is waardevol. Maar die expertise kan je ook blind maken voor signalen buiten je referentiekader. De arts in Tokyo had een indrukwekkend track record. Toch liet hij zich corrigeren. Niet omdat hij twijfelde aan zichzelf, maar omdat hij bereid was te geloven dat ervaring niet alles is. Durf AI serieus te nemen, zeker als het schuurt met je instinct. Juist in die spanning tussen weten en niet-weten ontstaat echte strategische vernieuwing.

Samenwerken met een andersdenkende intelligentie

Het verhaal van een arts in Tokyo is niet alleen een medische anekdote. Het is een spiegel voor elke leider die wil leren samenwerken met een intelligentie die anders denkt. Niet beter, niet slechter. Maar soms levensreddend anders.

En jij? Welke AI-stem negeer jij nog te vaak?

Benieuwd hoe jij jouw organisatie strategisch kunt versterken met AI?

Ontdek het in onze Masterclass AI & Strategie voor Executives. Interesse? Neem contact op met Wendy van Haaren, zij helpt je graag verder.