Het ene bestuursakkoord is het andere niet

Bestuursakkoorden in het primair en voortgezet onderwijs verschillen sterk van die in het mbo, hbo en wo. Dat concluderen voormalig TIAS-student Anje-Margreet Woltjer, die eind 2015 cum laude haar Master in Management of Education behaalde en prof. dr. Edith Hooge.

In het primair en voortgezet onderwijs zijn in de bestuursakkoorden slechts afspraken gemaakt op sectorniveau. De monitoring van deze afspraken vindt plaats met behulp van zogeheten soft governance, ofwel zachte sturingsinstrumenten. Soft governance is niet per se minder effectief dan sturen met wetten, regels en richtlijnen. Toch stellen Woltjer en Hooge dat onderwijsmedewerkers gevoelig kunnen zijn voor dergelijke sturingsinstrumenten. Aan de ene kant komt dat doordat ze graag goed willen doen (normatieve druk). Aan de andere kant is er sprake van niet negatief willen opvallen ten opzichte van anderen (mimetische druk). 

Verbeteren van kwaliteit

Bij het mbo, hbo en wo zijn in de bestuursakkoorden niet alleen afspraken gemaakt op sectorniveau, maar is er met de individuele instellingen ook gesproken over naleving van de akkoorden door middel van prestatieafspraken. Woltjer en Hooge waarschuwen in dit verband voor de performance paradox: een te grote focus op outputindicatoren kan ertoe leiden dat de aandacht teveel wordt afgeleid van dat waar het eigenlijk om gaat, namelijk het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. In het mbo is er sprake van een combinatie van sturing via kwaliteitsafspraken (via een doelsubsidie) en sturing op basis van soft governance. Uit de analyse van Woltjer en Hooge blijkt dat zachte sturingsinstrumenten nog wel eens effectiever zouden kunnen zijn als het gaat om kwaliteitsverbetering in het onderwijs.

Anje-Margreet Woltjer MSc MME is beleidsadviseur bij de PO-Raad. Dit artikel is een samenvatting van het stuk dat Anje-Margreet samen met Prof.dr, Edith Hooge schreef voor het tijdschrift Goed Bestuur en Toezicht naar aanleiding van haar MME-afstudeerscriptie.

Leiding geven in een veranderend onderwijslandschap

Als manager of leidinggevende in het onderwijs heeft u te maken met een steeds veranderend landschap. Leer succesvol leiding te geven aan de veranderingen met de Master of Management in Education aan TIAS.

Lees meer over deze Master