In dialoog van co-creatie naar duurzame innovatie
Het netwerkvermogen tot co-creatie van doorbraken en oplossingen wordt DE cruciale meta-competentie voor succesvolle duurzaamheidtransities in de komende jaren. De uitdagingen rondom duurzaamheid zijn immers zo veelomvattend dat organisaties deze vaak niet alleen kunnen oplossen. De dialogische ontwerpaanpak waarmee behulpzame ingrediënten om samen te leren kunnen worden geïdentificeerd, faciliteert dit collectieve co-creatieproces.
Dialogische veranderkunde
Er zijn in potentie zeer veel ideeën, uitdagingen en oplossingsrichtingen, maar die zullen alleen door slim experimenteren, combineren en vooral ‘samen leren’ op waarde geschat en geïmplementeerd kunnen worden. De dialogische ontwerpaanpak, ontleend aan de dialogische veranderkunde van Bushe en Marshak, komt er in hoofdzaak op neer dat de samenwerkingspartners in vier stappen tot een gezamenlijk begrip van de ambities en ieders rol in de duurzaamheidstransitie komen.
Stap 1. Het grote verhaal van de duurzaamheidssamenwerking ontwikkelen
Breng je partners in kaart en nodig ze uit voor een gesprek over ‘de toekomst van jullie samenwerking vanuit duurzaamheidsperspectief’. Betrek zeker ook sceptische of afwachtende partners, maar begin met een coalition of the willing – hoe klein ook. Maak een ‘starttekst’ die de ultieme missie van de duurzaamheidssamenwerking samenvat. Bouw het verhaal samen verder uit tot een ‘levend document’ waar alle partners zich in herkennen en de samenwerkingsambitie ondersteunen.
Stap 2. Rollen vaststellen en leeragenda’s afleiden
Richt de dialoog op ieders rol in de duurzaamheidssamenwerking. Wees hier zo expliciet mogelijk in: wat zie je elk van de partners precies DOEN? Maak voor elke partner een heldere beschrijving van de verwachte bijdrage. Stem die op elkaar af: wat heb je nodig van de anderen om je eigen rol optimaal te spelen? Daarna kun je vaststellen wat elke partner voor zichzelf te leren of ontwikkelen heeft. We noemen dat de leeropgave.
Stap 3. Leeropgaves omzetten in zichtbaar gedrag, overtuigingen en identiteit
Uiteindelijk begint en eindigt effectief leren en ontwikkelen altijd bij het aanpassen van concreet gedrag. Helaas worden ontwikkelambities in de praktijk vaak niet omgezet in specifieke gedragsvoornemens. We voorkomen dit door de leeropgave om te zetten in concrete gedragsomslagen.
Stap 4. Faciliteer de duurzaamheidsgedragsomslagen organisatiebreed
De hoofdopdracht bij het organisatiebreed faciliteren van duurzaamheidsgedragsomslagen is: vestig een leerklimaat. Faciliteer organisatiebreed het experimenteren met het nieuwe gedrag en het delen van de daaruit geleerde lessen. Leiderschap is hier essentieel. Geef dus zelf het goede voorbeeld en creëer psychologische veiligheid. Verspreid goede voorbeelden. Verwijder structuren en regels die het leren in de weg staan. Help elkaar leren.
Tip!
Uit een recente praktijkcasus met de dialogische ontwerpaanpak kwam naar voren dat toekomstige projecten verder kunnen worden versterkt door meer aandacht te besteden aan wat in projecten en vooral tussen projectpartners wordt geleerd over effectieve samenwerking.
Duurzaamheidstransitie
Zie jij jouw organisatie samen met andere organisaties op collectief leeravontuur gaan om samen de duurzaamheidstransitie te realiseren? Denk en vraag door met onderstaande aanzet. Never stop asking!
• Welke mogelijkheden tot netwerksamenwerking rond duurzaamheid zie je voor je eigen organisatie? Welke partijen zouden hierin een rol kunnen spelen?
• Welke ontwikkeluitdaging zou zo’n samenwerking voor jouw organisatie opleveren? Wat zouden jullie te leren hebben om er een succes van te maken?
• Welke rol is weggelegd voor het leiderschap van participerende organisaties in een (lerende) netwerksamenwerking om deze tot en succes te maken?
• Hoe zou netwerksamenwerking rond jullie organisatie het beste opgestart en gefaciliteerd kunnen worden? Wat zou van jullie uit een eerste stap kunnen zijn?
Tijd voor transitie
Dit is een samenvatting van het hoofdstuk “Facilitering van duurzaamheidstransities in netwerksamenwerkingen: een dialogische ontwerpaanpak en een praktijkreflectie” uit het boek “Tijd voor Transitie, 25 inzichten voor business & society”. Auteurs van het hoofdstuk zijn Professor. dr. Woody van Olffen, hoogleraar Organisational Change and Development en Academic Director van de Executive Master of Management and Organization bij TIAS en Marieke Abbink-Pellenbarg, CEO van de New Energy Collection.
Transformatie-mindset
Als School for Business and Society is ons doel ‘to develop leaders to serve society by transforming business’. We zijn ervan overtuigd dat transformatie het enige mogelijke antwoord is op de uitdagingen van onze tijd. De dialogische ontwerpaanpak is een krachtige methode om samen met andere organisaties te komen tot sustainable innovation,
een van de vier competentiegebieden die je in elk TIAS-programma tegenkomt en waarmee jij een transformatie-mindset ontwikkelt.
Benieuwd naar onze opleidingen?
Bekijk ons portfolio »