Een andere kijk op management sinds Covid-19

Wat COVID-19 in ieder geval bij mij voor elkaar heeft gekregen is, om naar een aantal fundamentele vragen te kijken, zoals: Welke organisaties zijn in staat om in de huidige crisistijd toch te overleven? Welke organisaties hebben een langere adem? Welke organisaties zijn in staat om straks na COVID-19 toch weer op te staan, en in de nieuwe realiteit weer succesvol te kunnen zijn en te blijven?

Bij het beantwoorden van dit soort vragen, moet ik toch vaak denken aan oude wijsheden van mijn grootouders. ‘’van die tegeltjeswijsheden’’, zou je zeggen? Daarom niet minder waar.  Twee basisconclusies : Alle vraagstukken waar organisaties mee te kampen hebben, heeft de natuur allang oplossingen voor, en ten tweede de mens als levend systeem is een zeer nuttige metafoor om te kijken naar de zo noodzakelijke wendbaarheid en veerkracht van organisaties.

Gezondheid en hygiëne

Antwoord op mijn vraag? De fundamentele keuze tussen gezondheid en hygiëne. COVID-19 heeft mens en organisatie verrast. Opeens wordt de wendbaarheid en veerkracht van organisaties cruciaal om te overleven. Welke organisaties zullen uiteindelijk een lange adem hebben? Welke zullen het overleven en welke zullen de nieuwe realiteit straks omarmen en verder gaan. Dat zijn organisaties die gezond zijn. En hier ligt de crux.

De gezondheid van een organisatie kan op dezelfde manier worden beoordeeld als de gezondheid van het menselijk lichaam. Vanuit een holistische kijk vereist de gezondheid van een lichaam consistente zorg. Het hangt af van de benodigde voedingsstoffen om zich te ontwikkelen en te functioneren, en het is vatbaar voor ziekte, zwakte en soms disfunctie. Daarom sporten we, eten we een voedingsdieet, leven we in veilige omgevingen en gaan we regelmatig naar de dokter. Dit zijn allemaal aspecten van ‘GEZONDHEID’. Cruciaal voor het in stand houden van een gezond menselijk lichaam. We zien dan ook dat gezonde mensen, die voldoen aan bovenstaande beschrijving, minder heftig op COVID-19 zullen reageren dan mensen die niet gezond zijn.

Lange termijn continuïteit

Zo ook organisaties? Dat zijn organisaties die over langere periode in staat zijn zich continu aan te passen aan hun omgeving (Lerend vermogen en verandervermogen), een zeer sterk fundament hebben (zowel financieel maar ook cultureel), weten waar ze voor staan en consequent investeren in het ontwikkelen van hun mensen en hun organisatie. En nooit stoppen met optimaliseren en innoveren van hun huidige ‘business practices’. Alles is op elkaar afgestemd en uitgelijnd op een wijze dat de langetermijn continuïteit van de organisatie wordt gewaarborgd. 

Hygiëne

Hygiëne daarentegen gaat om uiterlijkheden, makkelijk te realiseren aspecten van onze dagelijkse leven. Als schoon zijn, verzorgd zijn, netjes aangekleed, schone leefomgeving, etc.   Is kortstondig, zeer snel vergankelijk, en niet cruciaal voor de lange termijn gezondheid van de mens.  Maar daar zit ook het verraderlijke, hygiëne factoren zijn zeer goed zichtbaar als momentopnamen.

Een gezonde organisatie

Het cultiveren van een gezonde organisatie vraagt voortdurende aandacht. Het doel is om een context te creëren die inspireert en een cultuur en routines die een gestage en duurzame vooruitgang stimuleert. Het is uiterst belangrijk dat al het leiderschap onderdeel is van het creëren van een gezonde organisatie, omdat het vormgeven van uiteindelijk gewenst gedrag en attitudes een essentieel onderdeel van hun primaire verantwoordelijkheid is. En vooral in deze crisis-tijd is het de gezondheid van een organisatie die haar levensduur kan beïnvloeden. Een gezonde organisatie heeft een hoog niveau van interne afstemming, wat betekent dat de organisatie gezamenlijk en consistent kan ageren en terugveren naar de ontstane NEW-NORMAL. Een gefragmenteerde en verkeerd uitgelijnde organisatie zal tijdens dit soort crisissen verder worden versplinterd.

Langetermijn succes

Het bevorderen van consistente en open communicatie is dan van fundamenteel belang de gezondheid van de organisatie op lange termijn. Dat creëert voor medewerkers een context/platform waarin ze onzekerheden en worstelingen met elkaar kunnen delen en zo opkomende problemen sneller en efficiënter opgepakt en opgelost worden. Een crisis zoals COVID-19 is een serieuze uitdaging voor zelfs de gezondste organisaties, maar organisaties met soepele systemen voor communicatie, leiderschap en strategie, die ook nog eens op elkaar zijn afgestemd, stelt ze in staat om hun langetermijn doelen voor succes niet uit het oog te verliezen.

Kortetermijn focus

Helaas moeten we constateren dat het overgrote deel van de organisaties tot op de dag van vandaag vooral met hygiëne (korte termijn focus) bezig is en niet met gezondheid (Lange termijn). Omzet, Kostenreducties, Capaciteitsinzet, herstructurering van de organisatie op basis van functies en mensen, allerlei losse initiatieven die de link met de overall strategie missen, allerlei animerende sessies over ondernemingswaarden zonder vertaalslag naar dagelijks gedrag, geen open communicatie, etc. etc. 

Om af te sluiten met een metafoor: “Je kan een patiënt meerdere keren achter elkaar op dieet zetten (omdat voorgaande diëten niet gewerkt hebben), uiteindelijk loop je het gevaar dat je een anorexia patiënt creëert. Op het moment dat deze patiënt weer een prestatie moet leveren, heeft hij geen kracht om die prestatie te leveren, en ook geen vet om een bepaalde tegenslag op te vangen. ''

En zoals mijn Griekse voorouders altijd stelden:

Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ. (een gezond geest in een gezond lichaam)

Oftewel: een wendbare en veerkrachtige organisatie huist in een gezonde organisatie.