Duurzame (ESG) aandelen zijn hot, maar niet crisisproof
Vanwege de klimaatakkoorden en de crisis als gevolg van als COVID-19 pandemie winnen de environmental, social en governance indicatoren (ESG) bij de handel in aandelen de laatste tijd snel aan aandacht. Zo claimen toonaangevende ESG-informatieleveranciers en financiële media dat bedrijven met een hogere ESG-prestatie beter bestand zijn tegen de negatieve beursgevolgen van de pandemie. Onderzoekers Elizabeth Demers, Jurian Hendrikse, Baruch Lev en ik wijdden een studie aan de onderbouwing van deze claim, maar vonden daarvoor geen aanwijzingen. Mijn collega-onderzoekers en ik hadden dit niet verwacht, want neem maar van mij aan dat wij pro investeren in duurzaamheid zijn.
ESG-scores en crisisbestendigheid
Met de publicatie van ons onderzoek hebben we op de tenen getrapt van grote institutionele beleggers die onder het mom van crisisbestendigheid honderden miljoenen euro’s hebben opgehaald met de verkoop van aandelen van bedrijven met hoge ESG-prestaties. Wij vinden dat financiële flexibiliteit en innovatiekracht veel beter crisisbestendigheid verklaren dan de ESG-scores. De vraag is nu hoe het mogelijk is dat ESG-scores van bedrijven geen relatie blijken te hebben met crisisbestendigheid op de beurs wanneer er ook andere risicofactoren worden beschouwd. Op die vraag geven wij in ons onderzoek geen direct antwoord. Maar, er is wel een vermoeden. Het antwoord zou kunnen zijn dat
ESG-indicatoren minder betrouwbaar zijn dan traditionele financiële indicatoren die in ons onderzoek als betere voorspellers van crisisbestendigheid uit de bus komen.
Transparant over het meten van ESG-prestaties
Een eerste aanwijzing voor de onbetrouwbaarheid van de ESG-scores is dat banken en institutionele beleggers niet prijsgeven hoe ze de duurzaamheid van bedrijven meten. Wettelijk zijn ze niet verplicht daarover transparant te zijn en die verplichting willen ze ook niet. Sinds 2020 wordt er door institutionele beleggers en banken in Europa en de VS sterk gelobbyd om de wet die deze transparantie verplicht, uit te stellen. In Europa gaat de wet maart 2021 in. In de VS, die te maken hebben met een nog sterkere lobby, is daar het laatste woord nog niet over gezegd.
Gebrek aan toezicht
De mogelijk onbetrouwbaarheid van ESG-scores kan het gevolg zijn van het gebrek aan toezicht op de bedrijven die via de externe verslaglegging zelf de ESG-scores over hun bedrijfsvoering aanleveren, en de fondsbeheerders die de duurzame aandeelpakketten aanbieden. Wanneer je als aandelenfonds weet dat je met ‘duurzaamheid’ als marketingboodschap miljoenen euro’s meer kan verdienen, dan noem je je fonds ‘duurzaam’, ook al klopt dat niet helemaal.
Net als bij de internetbubbel
Tijdens de internetbubbel tussen 1998 en 2000 speelde hetzelfde principe. De aandelen van nieuwe internetbedrijven stegen de pan uit als gevolg van de verwachte groei van die bedrijven. Er is toen gigantisch veel geld uit de markt gehaald en in nieuwe internetbedrijven gepompt. Veel van die bedrijven bleken later slechts een lege huls. In feite gebeurt nu hetzelfde op basis van de ESG-indicatoren.
Houvast in tijden van onzekerheid
Juist tijdens de huidige COVID-crisis is er zeer veel onzekerheid. Mensen willen houvast en staan open voor de boodschap dat investeren in duurzaamheid zekerheid biedt op rendement, want ‘je kunt toch moeilijk tegen het milieu zijn’. Uit ons onderzoek blijkt dat het dus eigenlijk niet zo werkt. Uiteraard vinden mijn collega-onderzoekers en ik het belangrijk dat ESG-informatie verplicht moet worden opgenomen in de externe rapportages van bedrijven. Wij zeggen absoluut niet: ‘Vervuil maar en misbruik de mensenrechten maar.’ Maar zolang banken en fondsen alles kunnen verkopen en beloven wat ze willen omdat er geen toezicht is, zullen zij minder kritisch blijven kijken naar wat bedrijven nu echt doen.
Blijf als financial kritische vragen stellen
De moraal van dit verhaal is dat je als financial bij beslissingen met grote financiële consequenties, beter zelf de externe verslaglegging van bedrijven aan een kritisch onderzoek kunt onderwerpen in plaats van blind te gaan op de data aangeleverd door een informatieleverancier. Feit is dat juist in tijden van grote onzekerheid het verwerven van inzichten op basis van financiële indicatoren bemoeilijkt wordt door een grotere onbetrouwbaarheid van de externe verslaggeving van bedrijven. Daarom is het van belang met eigen onderzoek inzicht te krijgen in welke factoren de kwaliteit van de verslaggeving van financiële prestaties, groei en risico’s beïnvloeden. Voor ESG-informatie is het doorgaans nog belangrijker om de kwaliteit, samenhang en integratie met de financiële cijfers kritisch te analyseren.
Ontwikkel je kennis met het Advanced Program ESG voor Finance & Control
In de hedendaagse financiële wereld is de integratie van environmental, social, en governance (ESG) factoren steeds belangrijker geworden. Bedrijven en investeerders erkennen dat duurzame bedrijfsvoering en verantwoorde investeringen niet alleen bijdragen aan een betere wereld, maar ook waarde creëren op de lange termijn. Het Advanced Program ESG voor Finance & Control van TIAS biedt financiële professionals de kans om diepgaande kennis en vaardigheden te ontwikkelen op het gebied van ESG-analyse en -rapportage. Dit programma helpt je om ESG-prestaties kritisch te beoordelen en te integreren met financiële beslissingen, waardoor je beter voorbereid bent om duurzame strategieën te implementeren die zowel maatschappelijk verantwoord als financieel rendabel zijn. Of je nu werkt in corporate finance, accounting of control, dit programma geeft je de tools om ESG-factoren effectief te benutten en een positieve impact te maken binnen je organisatie.