AI, Data & Tech

De boer die AI gebruikt om zijn koeien te begrijpen

1 september 2025 | 3 min lezen

Wat een melkveehouder leert over empathie, efficiëntie en de kracht van patronen

Elke ochtend opent Marc, een vijftiger uit West-Vlaanderen, de schuifdeur van zijn stal. Het is stil. Geen loeiende dieren, geen chaos. Zijn vijftig melkkoeien liggen rustig te herkauwen. Maar nog voor hij ook maar één dier gezien heeft, weet Marc al wie niet in haar gewone doen is.

Op zijn smartphone verschijnt een melding: “Koe 227 – afwijkend herkauwpatroon + verhoogde temperatuur.” Een klik verder ziet hij: rusteloosheid in de nacht, minder beweging, hartslag 7% hoger dan haar baseline.

Marc weet genoeg. Koe 227 is op weg naar een uierontsteking. Vroeger zou hij het pas na twee dagen gemerkt hebben, toen ze haar melkproductie al aan het verliezen was. Vandaag grijpt hij in voor er écht iets fout gaat.

Niet dankzij zijn ervaring alleen. Maar dankzij kunstmatige intelligentie.

Wil jij als executive ook leren hoe AI jouw strategisch denken kan versterken? Ontdek de Masterclass AI & Strategie voor Executives van Jeroen De Flander bij TIAS School for Business and Society.

Van buikgevoel naar data

Marc is geen academicus, geen programmeur. Maar sinds een paar jaar werkt hij met een systeem dat sensordata van zijn koeien verzamelt: oormerken, pootbanden, camera’s in de stal. Die data gaan naar een AI-platform dat gedragspatronen leert herkennen: eten, slapen, herkauwen, bewegen, temperatuur, hartslag. Alles wordt gemeten. Maar vooral: geïnterpreteerd.

Want waar Marc vroeger vertrouwde op zijn boerenverstand — letterlijk — helpt het systeem hem nu om patronen te zien die onder de oppervlakte liggen. Het kijkt niet naar één waarde, maar naar combinaties. Geen alarmbel omdat een koe wat minder eet, maar omdat ze tegelijk minder beweegt, korter slaapt en haar hartslag licht verhoogd is.

Dat is het verschil tussen data en inzicht.

Geen sciencefiction

Wat Marc gebruikt is niet uniek. Systemen zoals Connecterra, SmaXtec en CowManager zijn vandaag in gebruik bij duizenden melkveehouders over de hele wereld. Maar het verschil zit in hoe ermee wordt omgegaan.

Sommige boeren zien het als controle, als optimalisatietool. Marc ziet het anders:

“Ik ken mijn dieren beter sinds ik AI gebruik. Niet omdat ik minder kijk, maar omdat ik anders kijk.”

En dat ‘anders kijken’ heeft effect. Sinds de implementatie van het systeem:

  • daalde het antibioticagebruik met 30%
  • nam de melkproductie per koe toe met 12%
  • en daalde het aantal ernstige ziektemeldingen met bijna de helft

Van empathie naar efficiëntie (en terug)

Het paradoxale is: hoe technischer het systeem, hoe menselijker de zorg wordt. Want de AI vervangt Marc niet. Ze versterkt zijn vermogen om te zorgen. Vroeger kon hij niet 24/7 aanwezig zijn. Nu wéét hij wanneer hij moet ingrijpen. En dat verandert zijn rol: van constante controle naar gerichte actie.

De AI zegt niet wat hij moet doen. Ze wijst enkel. De keuze blijft de zijne.

Wat kunnen andere sectoren hiervan leren?

De landbouw wordt vaak als traag en traditioneel gezien. Maar precies door zijn aard — veel data, veel variabelen, kleine marges — is het een ideale context voor AI.

En de lessen zijn breed toepasbaar:

  • In de zorg: AI kan zorgverleners helpen beter aan te voelen wanneer een patiënt achteruitgaat, nog voor symptomen zichtbaar zijn.
  • In het onderwijs: AI kan leren herkennen wanneer een leerling afhaakt, niet op basis van resultaten, maar op basis van microgedrag.
  • In HR: AI kan signalen detecteren van burn-out of disengagement, zonder dat je wacht op een exitgesprek.

Steeds opnieuw zien we: de waarde van AI ligt niet in automatiseren, maar in aanvoelen.

Zes inzichten uit een stal met algoritmes

1. Vertrouwen komt vóór technologie
Marc had geen opleiding in AI, maar wél vertrouwen in het proces. De start was klein: één sensor, één koe, één alarm. Dat groeide. Begin klein. Bouw vertrouwen.

2. AI is een vergrootglas voor empathie
De beste AI versterkt je vermogen om aan te voelen. Niet door gevoelens te vervangen, maar door informatie zó te ordenen dat jij er meer uit haalt.

3. Interpretatie blijft menselijk werk
Marc beslist. Altijd. De AI stelt voor, markeert, hint. Maar de mens kiest. Ook in andere sectoren moet AI altijd als adviseur blijven functioneren, nooit als dictator.

4. Patroonherkenning is krachtiger dan incidentenmanagement
Een losse piek in hartslag zegt weinig. Maar een reeks subtiele signalen samen? Dat is waar AI uitblinkt: verbanden zien waar wij chaos zien.

5. Continue feedback maakt het systeem slimmer
Marc vinkt telkens aan of een waarschuwing terecht was. Daardoor leert het systeem bij. Zonder feedback geen intelligentie. Zorg dat je organisatie feedback mogelijk maakt.

6. Geen tijd besparen, maar beter besteden
Marc werkt evenveel uren. Maar anders. Minder brandjes. Meer preventie. Meer rust. Ook dat is productiviteit: de juiste energie op het juiste moment.

Leiderschap is patroonherkenning

Wat als je organisatie symptomen vertoont — lage moraal, hoge werkdruk, knipperlichten in klantgedrag —, maar niemand die het voelt, of tijd heeft om het te voelen?

Marc heeft vandaag een AI-assistent die herkent wat zijn ervaring nog niet zag.

Niet om hem te vervangen. Maar om hem te versterken.

Geen robot in de stal.

Wel een boer die beter leert kijken.

Wil jij ontdekken hoe AI jouw vakmanschap kan versterken?


Wendy van Haaren
Wendy van Haaren
Program Adviser
+311 346 63 982
Kennisgebieden

Groeien met uitdagend onderwijs bij TIAS: een top-ranked business school

Je wilt je blijven ontwikkelen om impact te creëren en te anticiperen op de snel veranderende wereld. Een programma volgen bij TIAS School for Business and Society betekent dat je het maximale uit jezelf en je beschikbare uren haalt.

Onze visie op leren

Brochure TIAS School for Business & Society

Meer lezen over TIAS School for Business & Society? Bekijk onze brochure.