Zo krijg je de innovatiepotentie van je bedrijf in beeld

Als manager weet je het al lang: innovatie is van cruciaal belang om de toekomst van je organisatie zeker te stellen. Helaas ontbreekt het inzicht in de innovatiepotentie vaak. Het is daarom moeilijk te bepalen hoe er op dit gebied meer uit je organisatie te halen valt. De oplossing: de Creative Equity Scan die VanBerlo samen ontwikkelde met TIAS School for Business and Society.

Doelmatig en snel innoveren is de beste reactie op de uitdagingen die veranderende marktomstandigheden de organisatie opleveren. Maar innoveren is moeilijker dan gedacht. ‘Verschillende studies laten zien dat de grote meerderheid van de executives ontevreden is over de innovatiekracht van de eigen organisatie’, volgens Filip Caeldries.

Filip Caeldries is hoogleraar Strategisch Management en Organisatie aan TIAS School for Business and Society en wetenschappelijk directeur van het IMM Global Executive MBA programma. Door Ad van Berlo, oprichter van innovatieadviesbureau VanBerlo en professor Entrepreneurial Design of Intelligent Systems aan de TU/e, werd Caeldries gevraagd om een bijdrage te leveren aan de totstandkoming van de Creative Equity Scan.

Caeldries: ‘Dat innovatie van essentieel belang is voor het voortbestaan van een bedrijf, betwijfelt eigenlijk niemand. Maar wat organisaties op dat gebied voor elkaar krijgen, valt vaak tegen. Nog erger: op de vraag wat ze daaraan willen doen, hebben de meeste topmanagers geen duidelijk antwoord.’ 

Black box

Innovatie blijkt bij veel bedrijven nog vaak een ‘black box’. Het is niet helemaal duidelijk welke factoren hierop van invloed zijn en waarom het maar af en toe lukt om nieuwe diensten of organisatorische verbeteringen van de grond te krijgen. Welke rol speelt het HR-beleid of leiderschap hierin? Welke middelen moeten worden ingezet?

De afgelopen jaren is onderzoek gedaan naar veel deelaspecten van innovatie, maar een goed overzicht dat organisaties als handvat kunnen gebruiken, ontbreekt. In zijn werk als hoogleraar en voorzitter van VanBerlo zag Ad van Berlo dat de theorie en praktijk in veel organisaties niet op elkaar aansluiten. Met de door hem op touw gezette Creative Equity Scan kan meer samenhang tussen de twee worden gebracht.

‘Een probleem waar organisaties bij innovatie tegenaan lopen’, aldus Van Berlo, ‘is dat ze zich jarenlang vooral op hun operational excellence hebben gericht.’ Alle processen zijn met veel aandacht gerationaliseerd en geoptimaliseerd. Dat geeft weinig ruimte om nieuwe paden te bewandelen. Van Berlo: ‘Bovendien zijn de meeste mensen die er afwijkende ideeën op nahouden, inmiddels weg bij het bedrijf.’ Maar hun efficiënte en strakke processen beschermen bedrijven niet voor uitdagende concurrenten zoals de Spotify’s en Airbnb’s van deze wereld.

Om hun innovatiepotentie te vergroten, besluiten sommige organisaties om een startup over te nemen. ‘Maar de integratie van zo’n startup in de organisatie mislukt vaak omdat de bedrijfsculturen niet op elkaar aansluiten’, zegt Van Berlo. Overige oplossingen zoals zelfsturende teams invoeren of pilotprojecten, hebben wisselend succes. Van Berlo: ‘Het probleem is dat het management te weinig inzicht heeft in de vraag welke factoren in hun organisatie écht het verschil kunnen maken.’

Vier key drivers

De factoren die bij succesvolle innovatie bepalend zijn, kunnen in vier hoofdgroepen worden verdeeld, bleek uit de studie van TIAS en VanBerlo. ‘We hebben onderzocht welke onderdelen van de bedrijfsvoering aantoonbaar een rol spelen’, zegt Bart Versteeg, die namens VanBerlo de studie uitvoerde.

‘Die factoren hebben we vervolgens aan de praktijk getoetst.’ De vier key drivers van innovatie zijn het innovatieklimaat, de beschikbare middelen, de aanwezigheid van innovatie-‘champions’ binnen het bedrijf en de wijze waarop de organisatie in een innovatieve omgeving is omringd.

Een duidelijke toekomstvisie

Bij het innovatieklimaat zijn onder andere het leiderschap in de organisatie en de psychologische veiligheid van belang. Versteeg: ‘Een belangrijke factor is de toekomstvisie van het topmanagement en hoe die visie binnen de organisatie wordt begrepen en door de medewerkers gedeeld. Als de medewerkers niet begrijpen waar de organisatie naartoe wil, of daar niet achter staan, is het immers erg onwaarschijnlijk dat ze het extra stapje zullen zetten dat nodig is om nieuwe wegen in te slaan.’

Andere cruciale factoren voor het innovatiepotentieel van de organisatie zijn onder meer de aanwezigheid van personeel met de juiste competenties en de inzetbaarheid van financiële middelen om te kunnen experimenteren. Versteeg: ‘Ook een effectieve infrastructuur om binnen de organisatie kennis en ideeën uit te kunnen wisselen is een belangrijke voorwaarde.’

Silicon Valley

Bij het onderzoeken naar de omgeving van een organisatie, wordt onder andere gekeken naar de digitale verbindingen met zowel kennisinstituten als andere innovatieve organisaties. In een ondernemende omgeving zoals Silicon Valley, komen innovaties vaak sneller van de grond.

Ad van Berlo: ‘Bij innovatie gaat het vrijwel altijd om het bij elkaar brengen van verschillende invalshoeken. Je moet bijvoorbeeld goed op de hoogte zijn van de nieuwste technieken en de wensen van je klanten. Dat maakt hoe je met je omgeving in verbinding staat tot een cruciale factor.’

Creative Equity Scan

De Creative Equity Scan werkt met behulp van vragenlijsten die nagaan hoe het met de verschillende voorwaarden voor innovatie in het bedrijf is gesteld. Daarna wordt deze uitkomst met een kwalitatief onderzoek onder de belangrijkste innovatiestakeholders binnen het bedrijf verder uitgediept.

‘Op die manier krijg je een gedetailleerd beeld van hoe het er in de organisatie voor staat’, zegt Van Berlo. ‘Wat nog belangrijker is, de handvaten voor verbetering worden ook zichtbaar.’

Een essentieel uitgangspunt van de scan is dat de hele organisatie wordt geanalyseerd, niet enkel het management of de R&D-afdeling. Van Berlo: ‘Bij innovatie wordt vaak vooral aan de producten en diensten gedacht. Maar belangrijke verbeteringen binnen de logistiek of marketing kunnen net zo goed beslissend zijn.’

Als je overigens graag ziet dat de organisatie snel inspeelt op uitdagingen, moeten alle afdelingen op diverse hiërarchische niveaus daarin mee kunnen. Het is daarom van belang dat het management de stand van zaken in de gehele organisatie kennen, en de zwakke plekken kunnen aanwijzen.

Benchmarken

De in de tweede helft van 2018 geïntroduceerde Creative Equity Scan wordt met enthousiasme ontvangen, volgens Caeldries van TIAS. ‘Bedrijven willen weten aan welke knoppen ze moeten draaien om hun innovatiepotentie te verbeteren. Dat is precies de soort informatie die de scan geeft.’

Vanuit zijn wetenschappelijke belangstelling blikt Caeldries alvast naar de toekomst. Hoe meer organisaties zijn onderzocht met behulp van de scan, biedt de methode mogelijkheden om het innovatiepotentieel van organisaties te benchmarken ten opzichte van bijvoorbeeld het sectorgemiddelde. Caeldries: ‘De waarde van de scan zal alleen maar groeien. Maar voordat het zo ver is, hebben we méér data nodig.’

OPLEIDINGEN OP HET GEBIED VAN INNOVATIE, TRANSFORMATIE EN VERANDERING

Om innovatie echt van de grond te krijgen, is het essentieel om niet alleen te focussen op grote doorbraken, maar ook op stapsgewijze verbeteringen binnen je team en organisatie. TIAS School for Business and Society biedt diverse opleidingen die je kunnen helpen bij het ontwikkelen van een innovatieve mindset en vaardigheden. Van masterclasses tot executive masters, bij TIAS vind je de tools en kennis om je team naar een hoger niveau te tillen en duurzame vernieuwingen te realiseren. Bekijk onze opleidingen op het gebied van innovatie, transformatie en verandering en ontdek welke opleiding het beste bij jou en je team past.