Start-ups: een beetje respect voor de gevestigde orde

Door Eric Dooms | 15 februari 2016 | 2 min lezen

Traditionele bedrijven mogen dan regelmatig afgetroefd worden door nieuwkomers, de gevestigde namen zijn wel nodig om legitimiteit te verschaffen aan een nieuwe business.

We leven in een wereld waarin de sharing economy en innovatieve start-ups marktaandeel afsnoepen van de meer traditionele bedrijven. Airbnb maakt de hotelsector nerveus en hetzelfde gebeurt met Uber in de taxibranche. We neigen er dan naar om de traditionele sector te kijk te zetten: te traag, niet innovatief en gedoemd om uit te sterven.

Momenteel richten we onze pijlen op de financiële sector: veel te traag in het omarmen van FinTech toepassingen zoals mobiel betalen. Dat is wat mij betreft allemaal erg gemakkelijke kritiek en kort door de bocht. Er zijn logische verklaringen.

Opportunistische start-up mentaliteit

De optimale organisatie die nodig is voor een groot bedrijf, botst nu eenmaal vaak met de opportunistische start-upmentaliteit die nodig is om daadwerkelijk disruptief te innoveren. Daar komen op zijn minst nog twee verklaringen bij:

Nieuwe business eet op een bepaald moment het marktaandeel van de oude business op. Maar het moment van dit omslagpunt is meestal erg onzeker. Welk logisch nadenkend en op winst gericht bedrijf staat daarom te trappelen? Wat is het juiste moment om over te stappen van bricks naar clicks? En dus het moment om traditionele distributiekanalen te gaan passeren, met alle gevolgen van dien?
De succesnummers als Airbnb en Uber zoeken de grenzen van de wetgeving op. En wij consumenten juichen dat toe in onze zoektocht naar goedkopere overnachtingen en taxiritten. Maar kunnen we het de gevestigde bedrijven kwalijk nemen als ze hier terughoudend in zijn? Dat banken bijvoorbeeld niet massaal de bitcoin omarmen?

Investeren in start-ups

Er zijn alternatieve routes die een gevestigd bedrijf kan bewandelen om te innoveren. Allereerst kan zij bijvoorbeeld investeren in externe start-ups en zich zo op termijn toegang verschaffen tot de nieuwste inzichten of technologieën. Bij tegenvallend succes wordt het belang afgebouwd en blijft het risico beperkt. Ten tweede kan een bedrijf binnen de eigen muren een incubator omgeving creëren waarbinnen zij vernieuwt en experimenteert, afgeschermd van de corporate bureaucratie.

Oud en nieuw hebben elkaar nodig

Een derde optie is samenwerken. Hotelketen Accor gaf het al voorzichtig aan: samenwerking met Airbnb behoort zeker tot de mogelijkheden. En in de financiële sector gelooft Rabobank in een samenwerkingsmodel om ontwikkelingen in de financiële sector bij te kunnen benen. Deze bedrijven zien in dat oud en nieuw elkaar nodig hebben.

Legitimiteit door gevestigde namen

Uit een studie van Lange, Boivie en Henderson blijkt de paradoxale situatie: traditionele bedrijven mogen dan wel regelmatig afgetroefd worden door nieuwkomers, de gevestigde namen zijn wel nodig om een nieuwe business legitimiteit te verschaffen. De consument moet een nieuw product of nieuwe dienst op grote schaal accepteren, anders blijft de doelgroep wellicht beperkt tot pioniers of early adopters.

In de luchtvaart hebben bedrijven als British Airways en KLM bijvoorbeeld geworsteld met de opkomst van low-cost carriers. Eigen initiatieven om Ryanair en Easyjet te bevechten waren aanvankelijk weinig succesvol, maar hebben wellicht wel bijgedragen aan de grootschalige acceptatie van het lage-kosten-businessmodel.

Vernieuwing door strijd

Strijd tussen start-ups en traditionele bedrijven is op korte termijn goed om vernieuwing te stimuleren. Nieuwkomers worden vaak gedreven door een missie om de gevestigde orde van de troon te stoten. Tegelijkertijd probeert de gevestigde orde uit alle macht zelf met een antwoord te komen.

Het stof gaat liggen... en dan?

Als het stof van de strijd is neergedaald, is het tijd voor een volgende fase. Daadwerkelijke vernieuwing ontstaat als partijen inzien dat ze elkaar op termijn nodig hebben. Gewapend met meer kennis van zaken en meer wederzijds begrip, zullen beide partijen zich realiseren dat samenwerking vaak tot betere resultaten kan leiden. Grootschalige vernieuwing vergt de bundeling van de innovatiekracht van de nieuwkomer en de legitimiteit die de gevestigde orde verschaft. De liefde moet dan uiteraard wel van twee kanten komen.

Langetermijngroei

Wilt u uw blik verbreden van 'excelsheet-management' naar een effectieve strategie voor langetermijngroei? De MBA opleidingen van TIAS zijn speciaal ontwikkeld voor de topmanager van morgen.

Lees meer over de Executive MBA, full-time MBA of de internationale Global Executive MBA.