Operationele problemen in de zorg: hoe kom je er vanaf?

Roosters die niet rond komen, logistieke vragen, problemen met vastgoed. Terugkerende operationele problemen waar je als leidinggevende of bestuurder in de zorg vaak regelmatig mee te maken hebt. Hoe kom je daar vanaf? In deze blog geeft Peter van der Voort inzicht in hoe strategisch meebewegen met relevante paradigmaverschuivingen in de zorg leidt tot duurzame oplossingen voor  op het oog operationele problemen. 

De waan van de dag

Het ligt doorgaans voor de hand een operationeel probleem op te lossen met een operationele oplossing. Ook omdat dit vaak makkelijk en snel te realiseren is. Echter, deze benadering van operationele problemen blijkt nogal eens oplossingen van tijdelijke aard op te leveren.  Je kan voor een roosterprobleem mensen vragen extra diensten te draaien maar de zorg anders organiseren kan een duurzamere oplossing bieden. Zo gaat er veel energie verloren aan de waan van de dag. Terugkerende operationele problemn in de zorg zijn meestal ook symptomen van een dieper liggend vraagstuk op strategisch niveau.  

Gewoontes en tradities in de zorg

Wat niet meehelpt in de zoektocht naar een meer duurzame oplossing voor een operationeel probleem dat zich anno nu manifesteert is dat de zorg een eeuwenoude sector is die stap voor stap  is gegroeid naar het model dat het nu is. Dit brengt veel gewoontes en tradities met zich mee. Deze zijn er niet voor niets ingeslepen. De zorgsector wordt bijvoorbeeld gekenmerkt door conservatisme, hetgeen begrijpelijk is vanuit patiëntveiligheidsoogpunt. Iedere vernieuwing kent immers een risico waaraan zorgverleners hun patiënten liever niet blootstellen. Nieuwe ontwikkelingen binnen de zorg worden dus gewoonlijk behoedzaam geaccepteerd en geïmplementeerd. Toch kunnen deze gewoontes en tradities een creatieve oplossing in de weg zitten.

Afspiegeling van de maatschappij

Ondertussen dienen nieuwe ontwikkelingen in de samenleving zich continu en in een versnellend tempo aan. Door het conservatisme van de zorgsector en tegelijkertijd de complexiteit van de veranderingen in de samenleving, beweegt de zorgsector daarin maar ten dele mee. Toch valt op dat over de tijd leidende paradigma’s in de zorg zich parallel ontwikkelen aan de verschuivingen van paradigma’s in de samenleving als geheel. De zorg is in die zin een afspiegeling van de maatschappij waarin de zorg geleverd wordt. 

Operationele problemen kunnen meestal het beste worden opgelost door voldoende mee te bewegen met onderliggende paradigmaverschuivingen.

Belangrijk signaal voor strategische aanpak

Veel, maar niet alle paradigma’s in de zorg zijn internationaal geldend en markeren een tijdsperiode. Daardoor is voor leidinggevenden en bestuurders van een zorgorganisatie meebewegen, binnen het al dan niet verschuivende paradigma, effectiever dan ertegenin gaan. Operationele problemen kunnen meestal het beste worden opgelost door voldoende mee te bewegen met onderliggende paradigmaverschuivingen. Terugkerende operationele problemen kunnen daarom een belangrijk signaal zijn om op strategisch niveau op zoek te gaan naar een andersoortige oplossingsrichting. Paradigmaverschuivingen in de zorg dienen daarmee als belangrijke richtingaanwijzers om tot meer duurzame oplossingen van operationele problemen te komen. 

---

In 4 stappen naar een duurzame oplossing van een operationeel probleem

1. Kennis vergaren over actuele paradigmaverschuivingen in de zorg.
2. Met anderen die een strategische visie hebben in gesprek gaan. 
3. Elkaar drie tot vijf keer de waaromvraag stellen om bij de kern te komen:
- Waarom hebben we dit probleem? Daarom …
- Waarom is dat zo? Daarom … 
- Waarom et cetera …
- Totdat de kern is bereikt = de onderliggende paradigmaverschuiving is herkend.
4. Vanuit deze positie wijst de oplossingsrichting zich in de meeste gevallen van zelf. Albert Einstein: “If I had one hour to solve a problem, I would spend 55 minutes defining the problem and then five minutes solving it.”

---

Oplossing in lijn met de paradigmaverschuiving

Leidinggevenden en bestuurders die herkennen binnen welk verschuivend paradigma het ogenschijnlijk operationele probleem zich voordoet en hoe dit zich uit in de eigen organisatie, kunnen oplossingen kiezen die in lijn liggen met deze paradigmaverschuiving. Daardoor komen ze tot meer duurzame oplossingen en creëren in hun organisatie meer rust en ruimte voor innovatie, kwaliteitsverbetering en meer werkplezier. 

---

4 bepalende paradigmaverschuivingen voor duurzame oplossingen in de zorg

In het whitepaper “4 bepalende paradigmaverschuivingen voor duurzame oplossingen in de zorg” van Peter van der Voort, maak je uitbreid kennis met zelfregie en drie andere paradigmaverschuivingen die relevant zijn voor de uitdagingen waar de zorgsector op dit moment voor staat. Deze kennis stelt je in staat duurzame oplossingen te creëren voor veel operationele problemen en strategische vraagstukken in je eigen zorgorganisatie. Dit leidt tot meer rust, ruimte voor innovatie en kwaliteitsbeleid, vermindering van de werkdruk en meer werkplezier. 

Download het whitepaper »

---

Meer inzichten en handvatten voor duurzame oplossingen in de zorg

In het boek “Zorg voor transitie, Naar passend leiden, organiseren en waarderen in de gezondheidszorg” vind je veel meer inzichten en handvatten om binnen de eigen organisatie en samenwerkingsverbanden waarin jouw organisatie acteert, tot duurzame oplossingsrichtingen te komen voor actuele operationele en strategische vraagstukken. Peter van der Voort tekent naast Nardo van der Meer en Mirella Minkman voor de redactie en is auteur van het hoofdstuk “Paradigmaverschuivingen in de zorg” waar deze blog op is gebaseerd.

Meer informatie over het boek Zorg voor transitie, Naar passend leiden, organiseren en waarderen in de gezondheidszorg.

Effectieve besluitvorming vraagt om een brede blik op de zorg en vertaling naar de eigen praktijk

De deeltijd Executive Master of Health Administration (MHA) van TIAS biedt beide. Vanuit een overkoepelende visie, gecombineerd met kennis van huidige ontwikkelingen in de zorg, bestuurskunde, bedrijfskunde, zorgeconomie, organisatiepsychologie en andere relevante vakgebieden, biedt TIAS een compleet spectrum aan specifieke zorginhoudelijke kennis voor een breed strategisch kader. Daarnaast leer je hoe je complexe vraagstukken effectief kunt oplossen door theoretische basismodellen te combineren met een analytische benadering en dit te verbinden aan je eigen praktijk.

Lees meer over de Executive Master of Health Administration »