Meten van effectiviteit RvC staat nog in kinderschoenen
Hoewel het functioneren van een raad van commissarissen bepaald wordt door meerdere factoren, kijkt wetenschappelijk onderzoek vaak niet hoe deze verschillende aspecten elkaar beïnvloeden of hoe deze aspecten samenhangen met het doel van de RvC. Dat zegt prof. dr. Mijntje Lückerath tijdens haar oratie op 23 mei.
Er zijn verschillende factoren die een bijdrage kunnen leveren aan een effectief opererende raad van commissarissen. Lückerath definieerde 9 bouwstenen: te beginnen met de taken van de commissaris (de 4 taken zijn toezichthouder, adviseur, werkgever en netwerker), en vervolgens teamrollen, effectieve zittingsduur, verleden & toekomst, samenstelling, verantwoording, bestuur versus toezicht, (voorkomen van) bias en zelfevaluatie. Afhankelijk van de taak van een RvC en de commissarissen is de verhouding tussen de bouwstenen anders. “Er is niet één geldende norm voor de juiste balans, juiste samenstelling of juiste verdeling van de taken. Ook voor de relatie tussen bestuur en toezicht is er geen standaard. Daarnaast veranderen alle bouwstenen continue in tijd,” aldus Lückerath.
Het heeft weinig zin om geïsoleerd bepaalde aspecten te onderzoeken, zegt Lückerath. “De correlatie tussen ondernemingsprestaties en dat ene aspect kan heel hoog zijn, maar kan op hetzelfde moment teniet worden gedaan door andere karakteristieken.” Ook zou het wel eens kunnen dat het bouwwerk een piramide is omdat sommige van de 9 bouwstenen belangrijker blijken te zijn dan andere aspecten. Lückerath gaat de komende jaren de bouwstenen verder onderzoeken en ook naar de interactie en prioritering kijken. De uitkomsten van deze onderzoeken zal ze publiceren op de website van het GovernanceLAB van TIAS School for Business and Society.
Toegevoegde waarde RvC
Om de toegevoegde waarde van een RvC te bepalen, zou niet alleen gekeken moeten worden naar financiële maatstaven zoals aandeelhoudersrendement, wat in wetenschappelijk onderzoek nu wel de norm is. “De focus op alleen financiële maatstaven kan wat mij betreft niet tot uitdrukking brengen waar de RvC voor staat; de lange termijn continuïteit van de onderneming waarbij de belangen van verschillende belanghebbenden worden afgewogen, en waarbij er een goede balans is tussen het verleden en de toekomst van de ondernemingsprestaties.” Er moeten andere mogelijkheden zijn om de toegevoegde waarde te bepalen in wetenschappelijk onderzoek , zoals ook de bestuurders allang niet meer alleen op aandeelhoudersrendement worden afgerekend. Ook daar zou de komende jaren meer onderzoek naar gedaan moeten worden.
Voor een juiste balans in de 4 taken van een RvC pleit Lückerath voor het nadrukkelijker opnemen van deze taken in de Corporate Governance Code. Nu wordt vooral de toezichtstaak benadrukt. Commissarissen hebben meerdere taken te vervullen. Dat zou door wetenschappers en beleidsmakers nadrukkelijker onderkend moeten worden. Het expliciet opnemen van deze taken in de Code zou daarbij kunnen helpen, aldus Lückerath.
Lees meer
Bouwstenen van High Performing Boards, Mijntje Luckerath (2014)