Hoe een strategie succesvol te implementeren?

Bedrijven realiseren slechts 40 tot 60 procent van het potentieel van hun strategie. De cijfers zien er niet goed uit – en de afgelopen tien jaar beseften meer en meer ondernemingen dat er veel meer nodig is dan een fantastische strategie om de nummer één te worden in hun sector. Je moet die fantastische strategie ook omzetten in fantastische prestaties. Daar komt strategie-implementatie in beeld. Het is de brug tussen briljante strategieën en superieure prestaties.

Strategie-implementatie komt, mede bepaald door de teleurstellende statistieken steeds hoger op de agenda van topmanagers. Er komt meer aandacht voor de benodigde implementatievaardigheden om een strategie succesvol in praktijk te brengen. Aandacht hebben is echter niet voldoende; je moet de juiste vaardigheden hebben om strategie om te zetten in dagelijkse praktijk.

Bouwstenen van strategie-implementatie

Een succesvolle implementatie van strategie vereist een mix van verschillende activiteiten. De samenstelling van die mix is voor elke organisatie anders. Wel zijn er enkele bouwstenen die ten grondslag liggen aan vrijwel elke combinatie: 

• Technieken om strategische opties te evalueren, zoals scenarioplanning
• Instrumenten om strategie te cascaderen, zoals de ‘balanced scorecard
• Communicatiekanalen
• Technieken om strategische projecten te structureren, uit te voeren en op te volgen
• Een aanpak om individuele doelstellingen vast te leggen, op te volgen en te evalueren.

Nu bestaan er veel modellen voor strategieplanning en -implementatie. Maar wat vaak ontbreekt, is een eenvoudig kader om al die verschillende bouwstenen te integreren en op een lijn te brengen. Daar komt ‘de 8’ in beeld. Dit model brengt de belangrijkste bouwstenen samen tot een geheel. ‘De 8’ beslaat weliswaar niet alle aspecten van het strategie-implementatieproces, en is ook geen stappenplan, maar het is een eenvoudig model voor strategie-implementatie. Een model moet voor iedereen - managers en medewerkers - vooral eenvoudig, onmiddellijk herkenbaar en aantrekkelijk zijn. Waarbij ik meteen stel dat je het proces niet moet over-vereenvoudigen, maar het model dient wel als handige basis om voor te borduren.

De 8 bouwstenen

Hieronder een beschrijving van de 8 bouwstenen.

1. Stuur je strategie bij
Je strategie is je actieplan op lange termijn om jouw visie te verwezenlijken. De strategie-update is een vast onderdeel van het strategie-implementatiemodel, omdat de bijsturing op regelmatige basis, vaak jaarlijks, plaatsvindt. Dit gebeurt op alle niveaus van het bedrijf en op basis van veranderingen in de concurrentie-omgeving en feedback van het succes van de voorgaande strategie-implementatiecyclus.

2. Communiceer
Transparante en begrijpelijke communicatie creëert de nodige duidelijkheid en betrokkenheid bij de nieuwe (of aangepaste) strategie. Gebruik alle beschikbare communicatieplatformen. Dit is essentieel. Eén groot jaarlijks strategie-evenement en één enkele mail van de baas zijn niet voldoende. Gebruik ook vergaderingen, discussiegroepen, informele en formele ontmoetingen, het intranet, mededelingsborden, bedrijfstheater, screen savers, posters en andere creatieve ideeën om je strategie te communiceren. Je kan je strategie en visie nooit over-communiceren!

3. Cascadeer
Cascaderen, ofwel een strategie uitrollen, is niets meer dan je bedrijfsdoelstellingen in kleinere stukken knippen voor het volgende, hiërarchisch lagere niveau in je organisatie. Het proces stopt op het niveau van de kleinste organisatorische eenheid. Meestal zijn dit de teams. Om doelstellingen op te volgen, moet je de juiste prestatie-indicatoren (KPI’s) kiezen.

4. Vergelijk en leer
Je strategie is een hypothese. Het is de beste inschatting van de route die volgens jou de grootste slaagkansen biedt voor de realisatie van je visie. Het is daarom goed om op het einde van elke implementatiecyclus even stil te staan en je hypothese te verifiëren. Al te vaak veranderen bedrijven hun strategie omdat ze de vooropgestelde prestaties niet realiseren. Bij nader onderzoek blijkt er echter niets mis te zijn met hun strategie. Het probleem schuilde in de implementatie ervan. Vergeet dus niet om ook je implementatieproces onder de loep te nemen.

5. Managen van initiatieven
‘Initiative management’ omvat het selecteren, prioriteren en opvolgen van de juiste 
strategische projecten. Het is de stap waarin je dromen geconfronteerd worden met de realiteit, waar mensen en middelen toegevoegd worden aan je strategierecept. Het is dan ook ongeveer de moeilijkste stap in het implementatieproces van een strategie – en dus ook de plaats waar het vaak misloopt.

6. Bepaal individuele doelstellingen
Individuele prestatiedoelen bepalen is één van de beste acties die je kunt ondernemen om prestaties te verbeteren – of het nu om je eigen prestaties gaat, die van je team of zelfs die van de hele organisatie. Koppel alle individuele prestatiedoelstellingen aan de globale strategie. Doe je dit niet, dan eindig je met fantastische persoonlijke doelstellingen die niet nuttig zijn voor 
de organisatie. Het zijn de kwaliteit van de doelstellingen én de acceptatie van deze 
doelstellingen, die zorgen voor succes.

7. Volg op en coach
Regelmatige coaching motiveert mensen en vergroot enorm hun kansen op succes. Het vereenvoudigt ook de uiteindelijke beoordeling van de prestaties.

8. Beoordeel prestaties
De meeste organisaties evalueren formeel de prestaties van de medewerkers op het einde van het jaar. Idealiter beantwoordt de evaluatie de vraag: “Zijn de individuele prestatiedoelstellingen bereikt?”. Zorg ervoor dat je een eerlijke beoordeling kan maken.

Jeroen de Flander is hoofddocent van de Masterclass Strategie Implementatie aan TIAS School for Business and Society, en mede-oprichter van the performance factory. Hij schrijft regelmatig over dit en gerelateerde onderwerpen op zijn blog www.jeroen-de-flander.com.