Genereren ondernemingen meer waarde dan een spaarboekje?
Op 1 januari 2023 viel het winnende lot van de Nationale Postcode Loterij in Nederland op de Kerkstraat in Heemskerk - postcode 1961GB. De bewoners van de Kerkstraat die een lot hadden gekocht mochten € 29,45 miljoen met elkaar verdelen. Nog eens € 29,45 miljoen werd verdeeld onder de lot-kopers met in ieder geval de cijfers 1961 in hun postcode. Zo’n postcodeloterij, waarbij je postcode je lotnummer is, is in Nederland goed te organiseren, omdat postcodes in Nederland per straat gelden en niet per dorp of gemeente zoals in België. Natuurlijk kun je ook een heel dorp tot winnaar uitroepen – maar dan wordt ieders aandeel in de pot wel klein. Bovendien is het minder frustrerend wanneer een onbekende aan de andere kant van de stad een grote prijs wint dan wanneer de buurman een grote prijs wint – en jij niet.
Grote “winnaars” op de aandelenbeurs
We maken ons vaak minder druk (of hebben minder last van scheve gezichten) wanneer iemand anders veel geld verliest. Zeker wanneer dat anonieme aandeelhouders zijn die in de eerste plaats in beursgenoteerde bedrijven beleggen omwille van hun eigen gewin. Toch ging de sterke koersdaling van de aandelen Tesla in het afgelopen jaar (en daarmee het persoonlijk verlies dat Elon Musk ervaarde) niet onopgemerkt voorbij. In 2022 verloor Tesla bijna 70% van haar beurswaarde, die met $ 875 miljard daalde van $ 1,264 miljard begin januari tot $ 389 miljard aan het eind van het jaar. Een groot deel van deze daling, meer dan 50%, vond plaats in het laatste kwartaal van 2022. In dezelfde periode zorgden andere bedrijven in de S&P 500 voor een gezamenlijke koersstijging van meer dan 7%.
Niet dat Tesla daardoor een kleine beursonderneming is geworden. Met een huidige beurswaarde van $ 421 miljard is het bijv. meer dan vier keer zo groot als Ford en General Motors samen. Maar ook meer dan vier keer kleiner dan Apple of Microsoft. Daarmee blijft het bedrijf in een select groepje van grote “winnaars” op de aandelenbeurs – of beter: van bedrijven die de meeste beurswaarde hebben gegenereerd op de (Amerikaanse) aandelenbeurs.
Equity premium
Uit een vrij recent onderzoek in de Journal of Financial Economics blijkt dat (per eind 2019) vier bedrijven verantwoordelijk zijn voor 10% van de gecreëerde beurswaarde in Amerika (Apple, Microsoft, Exxon en Amazon) en dat de helft van de totale waardecreatie sinds 1926 door slechts 82 (van in totaal 26,168) ondernemingen is gerealiseerd.
Voor de volledigheid: deze beurswaarde is gemeten ten opzichte van een risicovrije belegging in Treasury Bills. Het gaat dus om de vraag of ondernemingen meer waarde genereren dan een spaarboekje. Het genoemde onderzoek laat zien dat 96% van de beursgenomineerde ondernemingen hier niet in slaagt. Dit betekent dus ook dat slechts 4% van de ondernemingen verantwoordelijk is voor de zogenaamde “equity premium”: het historisch hoge gemiddelde rendement op de aandelenmarkt ten opzichte van Treasury Bills. Hoewel het meten van de equity premium de nodige problemen kent, zijn economen het erover eens dat deze ongeveer 5% bedraagt: gemiddeld genomen genereert de aandelenmarkt (alle ondernemingen samen) een rendement dat 5% per jaar hoger is dan de (risicovrije) rente op een spaarboekje. Deze premie is groot genoeg om door economen ook als puzzel te worden aangeduid – omdat ze een (theoretisch) zeer hoge risico-aversie bij beleggers impliceert. Recenter onderzoek laat dus ook zien dat deze puzzel door slechts een handjevol (4%) van de ondernemingen wordt veroorzaakt.
Uit eerder onderzoek in de Journal of Financial & Quantitative Analysis is ook gebleken dat een groot deel van die equity premium – 60% - gerealiseerd wordt op dagen dat er belangrijk economisch nieuws is. Op dagen dat in de V.S. nieuwsaankondigingen worden gedaan door het Bureau of Labor Statistics of door de Federal Reserve, stijgt de aandelenmarkt met gemiddeld meer dan 11 basispunten. Op andere dagen is dat slechts één basispunt (0.01%) is. Het gaat dan om nieuws ten aanzien van inflatie, werkloosheid en rentewijzigingen.
Dergelijke nieuwsaankondigingen vinden gemiddeld één keer in de twee weken plaats. Omdat vooraf niet bekend is of nieuws positief dan wel negatief is, kan het gemiddeld rendement van 11 basispunten alleen worden gerealiseerd door op alle (nieuws)dagen in aandelen te beleggen. Omdat vooraf ook niet bekend is welke ondernemingen uiteindelijk succesvol zullen zijn, kan de equity premium ook alleen gerealiseerd worden door in alle ondernemingen (de marktportefeuille) te beleggen.
Dat is het verschil met de Nationale Postcode Loterij: je kunt op 1 januari maar één postcode hebben. Een verstandige belegger daarentegen, spreidt haar vermogen over alle ondernemingen op alle dagen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen als column van Prof.dr. Frans de Roon in CFO Magazine België, maart 2023.
Faculty met ervaring in business en society
Bij TIAS werken we met gepassioneerde, ervaren en gerenommeerde professoren, learning & development professionals en docenten uit het binnen- en buitenland. Allen zijn diep verankerd in het bedrijfsleven, de maatschappij en de wetenschap en goed op de hoogte van de meest actuele inzichten.
Over Frans de Roon
Prof.dr. Frans de Roon is hoogleraar Finance en Academic Director van diverse TIAS Executive Masters op het gebied van Accounting, Finance & Control. Naast zijn onderwijs- en onderzoekservaring heeft Frans een ruime ervaring in toegepaste onderzoeksprojecten en consultancy, met name in Asset & Liability Management, Investments en Valuation.
Bij TIAS doceert De Roon onder andere in de volgende programma’s:
Executive Master of Business Valuation (MBV),
Business Valuation Program (BVP),
Executive Master in Finance (MIF),
Executive MBA (EMBA).