Financiële bemiddeling: wat zijn de nieuwe spelregels?
De leemte op de kapitaalmarkt, ontstaan als gevolg van de terugtrekkende beweging van banken uit markten met hoge kredietrisico’s, wordt steeds meer opgevuld door particuliere participatiemaatschappijen. Het beheerde vermogen van deze partijen is in de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld. Dit heeft de spelregels voor financiële bemiddeling fundamenteel veranderd en werpt een aantal belangrijke vragen op.
Regulering van de bankensector
Als gevolg van de regulering van de bankensector in reactie op de kredietcrisis tussen 2007 en 2011, hebben banken die een stresstest hebben ondergaan, hun strategie gewijzigd. Om hun weerbaarheid tegen macro-economische schokken te verbeteren, verplaatsen ze hun kredieten naar veiligere markten en veranderen ze hun bedrijfsmodel van 'uitgeven om te houden' naar 'uitgeven om te verdelen'. Ze schroeven op die manier hun directe blootstelling aan het kredietrisico terug en verdelen de leningen die zij uitgeven. Door deze diversificatie van liquiditeits- en de kredietrisico's neemt hun eigen vermogen toe en leveren ze een bijdrage aan de groei van het schaduwbanksysteem. Daardoor is de hefboomratio tussen voor risico gewogen activa van de banksector en de totale marktwaarde van hun aandelen aanzienlijk afgenomen. Dit gegeven gaat op voor banken in veel West-Europese landen. Voor België is de hefboomratio bijvoorbeeld gedaald van 24,99% in 2008 tot 12,75% in 2020.
Behoefte aan alternatieve financieringsmodellen
Door de regulering van de bankensector en als gevolg daarvan de mijding van hoge kredietrisico’s, is de behoefte aan alternatieve financieringsmodellen toegenomen. Huishoudens, ondernemingen maar ook overheden maken daardoor steeds minder gebruik van de door de banken geboden financiële intermediatie. In plaats daarvan wenden zij zich rechtstreeks tot de kapitaalmarkt en privékataalverschaffers. Partijen als Apollo, Ares, Blackstone, Carlyle en KKR krijgen daardoor de ruimte om flink aan de weg te timmeren. Alleen al door in te spelen op de uitverkoop die plaatsvond bij aanvang van de coronacrisis, zijn deze ondernemingen meer dan verdrievoudigd in waarde. Deze partijen zitten nu op waarderingsniveaus die op basis van de waardering van hun toekomstige kasstromen moeilijk houdbaar lijken. Toch wordt het kapitaal van investeerders geleidelijk aan gekanaliseerd naar particuliere participatiemaatschappijen of privékapitaalfondsen. Dit zijn relatief jonge tussenpersonen die niet worden gehinderd door regelgeving.
Innovatie van bedrijfsfinanciering
De ontwikkeling die zich heeft voltrokken als gevolg van de regulering van de bankensector kun je zien als een innovatie in de financiering van bedrijven. Particuliere participatiemaatschappijen hebben voor een deel de rol van banken overgenomen. Denk bijvoorbeeld aan kapitaalverschaffing bij complexe financieringstransacties voor ondernemingen met een hoog kredietrisico. Maar ook de huidige grootschalige met privégeld gefinancierde overnames, LBO's, kapitaalherstructureringen en transacties om bedrijven van de beurs te halen, zijn een niet te missen signaal dat deze partijen als financiële tussenpersonen op de kapitaalmarkt niet meer zijn weg te denken.
Steeds meer activa van institutionele beleggers
Institutionele beleggers zijn bereid hoge vergoedingen te betalen aan particuliere participatiemaatschappijen. Ook vertrouwen zij aan deze partijen steeds meer activa toe. Inmiddels bedraagt het beheerde kapitaal op de privémarkt meer dan acht biljoen Amerikaanse dollar. Dat is meer dan zes keer het totale uitstaande volume aan hefboomleningen in de VS, zo'n 1,3 biljoen dollar volgens de S&P/LSTA Leveraged Loan Index. Het totale bedrag is goed voor 10% van de wereldwijde rentedragende leningen van niet-financiële ondernemingen in 2020 (volgens statista.com).
Immense verschuiving naar privékapitaal
De verwachting is dat de groei van het beheerde vermogen van participatiemaatschappijen in de nabije toekomst stabiel blijft of zelfs verder toeneemt. Deze immense kapitaalstroom wordt gestimuleerd door de interessante rendementen van private equity of privékredieten, waarvoor gemiddeld een actuarieel rendement van respectievelijk meer dan 15% en 9% wordt verwacht. Na jaren van ruime winsten en inflatievrees jagen beleggers nu een nieuw model na. Ze zijn hun vermogen meer en meer aan het verschuiven in de richting van privékapitaal. De beleggers volgen daarin het voorbeeld van de beleggingsstrategie van Yale University, die daarmee tot nu toe een jaarlijks rendement van meer dan 12% heeft weten te behalen.
Participatiemaatschappijen, wat weten we er eigenlijk van?
Kortom, particuliere participatiemaatschappijen zijn als financiële tussenpersonen niet langer weg te denken. Deze constatering brengt ons bij de vraag: Wat weten we eigenlijk over deze nieuwe financiële tussenpersonen en wat moeten we nog over hen te weten komen? En, wat moeten we nog te weten komen of aan worden herinnerd over de traditionele tussenpersonen, de banken? Moeten we de essentiële rol van banken als financiële tussenpersonen meten in eenheden van verdeelde activa in plaats van in het totale krediet op hun balans? Welke invloed heeft het model 'uitgeven om te verdelen' op de motivatie van banken om kredieten te monitoren? Het is nu van belang op die belangrijke vragen een antwoord te zoeken.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen als column van Prof. Pascal Böni in CFO Magazine België. Uitgave: november 2021.
Word de businesspartner voor gedegen financial decision-making
Als
finance professional ben je een onmisbare partner voor directie, MT en senior management. Hoe zorg je ervoor dat zij in een steeds sneller veranderende bedrijfsomgeving kunnen blijven rekenen op betrouwbare financiële risicoanalyses en voorspellingen? Onze opleidingen op het gebied van
Accounting, Finance & Control behoren tot de beste in hun soort. Daarmee leer je je rol als businesspartner op een excellent niveau invullen.
Bij TIAS bieden we je inspirerende theoretische denkkaders, waarmee je vraagstukken analyseert en benadert vanuit meerdere invalshoeken. De wisselwerking met andere ervaren leiders, managers en professionals én met onze topdocenten is een grote verrijking van jouw leerproces.
We leggen altijd de directe link naar jouw praktijk én geven je de tools in handen waarmee je met je business, in samenspel met de omgeving, waarde kan toevoegen aan de samenleving. Met meer kennis, betere vaardigheden en een breder netwerk, stel jezelf in staat te groeien en meer impact te creëren.
Overzicht finance opleidingen TIAS