Van financial control naar governance control

De laatste jaren wordt veelal het onderscheid gemaakt tussen financial control en business control, waarbij vooral de roep om ontwikkeling van de controller richting business control een bekend fenomeen is. De controller moet groeien van ‘number cruncher’ naar ‘business partner’. Hierbij zijn proactiviteit en persoonlijkheid van groot belang. 

Finance-vakbladen besteden veel aandacht aan dit thema. Met verve omschrijven ze: ‘De juiste business controller heeft niets met rapporteren als doel, maar wel met overtuigen als business partner.’  (ControllersMagazine 2014). Hoe het verder met de ontwikkeling van de business controller moet, is duidelijk. Maar hoe zit het met de financial controller?

Het onderscheid tussen ‘achteruitkijken’ door financial control en ‘vooruitkijken’ door business control is een achterhaald fenomeen. Het geven van informatie voor economische beslissingen is – naast het afleggen van verantwoording - de doelstelling van financiële verslaggeving. De International Financial Reporting Standards (IFRS) leggen in toenemende mate de nadruk op ‘fair value’. Daarbij is vooruitkijken noodzakelijk bij het bepalen van waardering van balansposten.
De focus van de financial controller op uitsluitend financiële cijfers is niet meer van deze tijd. Ook de managementinformatie moet betrouwbaar zijn; deze wordt immers veelal gebruikt voor het bepalen van waardering van de balansposten en heeft effect op de financiële cijfers. Bovendien bevatten financiële rapportages steeds vaker niet-financiële kengetallen. En wie houdt zich eigenlijk bezig met het toetsen van de betrouwbaarheid van de data en uitgangspunten van de toenemend complexe data-analyses die organisaties gebruiken voor financiële scenario’s en beslissingen?

Onontgonnen gebied

We kunnen stellen dat de financial controller – net als de business controller – een steeds bredere oriëntatie krijgt, waarbij voor de financial controller de nadruk ligt op bewaken van de kwaliteit van de informatie en reflectie op de totstandkoming ervan. Daarbij is een reflectieve benadering met betrekking tot gedragsmatige aspecten bij financiële besluitvorming binnen organisaties nog een onontgonnen gebied. Als de business controller zich meer moet richten op ‘actief beïnvloeden’ dan is een meer afstandelijke reflectie op financiële besluitvormingspatronen een mooie complementaire taak voor de financial controller. Waar de business controller de nieuwe ‘business partner’ is, wordt de financial controller de nieuwe ‘governance partner’. 

Het Engelse woord ‘governance’ kan vertaald worden als ‘bestuur’. De Nederlandsche Bank verwoordt het als volgt: ‘Het begrip governance verwijst naar het systeem waarmee een organisatie wordt bestuurd: de structuren, verdeling van taken en bevoegdheden, de strategie, het beleid en processen en interne controle functies.’ Vaak wordt voor het toetsen van de werking van de governance een functie van compliance officer en/of internal audit ingericht. 

De rol van governance controller is daar niet mee vergelijkbaar, het is een aanvullende functie. De governance controller draait volledig mee in de planning en control cyclus van de organisatie en beoordeelt business cases en nieuwe business- en procesontwikkelingen vanuit governance-perspectief. Dit waarborgt consistente aandacht voor kwaliteit en reflectie, ook in hectische, disruptieve tijden. 

Absolute must

De belangrijkste eigenschappen van een governance controller zijn: integer, kwaliteitsbewust, onderzoekend, geordend en reflecterend. Dit sluit veelal goed aan bij de eigenschappen die de hedendaagse financial controller heeft en maakt de financial controller bij uitstek een goede kandidaat om zich verder te ontwikkelen tot governance controller. Dit vraagt alleen wel om de nodige (vervolg)opleiding en ontwikkeling.
Naast de traditionele controllerkennis is technische vakkennis van onder andere ICT en Business Intelligence nodig. De basis moet zodanig zijn dat hij/zij daarmee niet alleen een goede gesprekspartner is voor deze professionals, maar ook daadwerkelijk kan toetsen of risico’s voldoende ondervangen zijn op het gebied van bijvoorbeeld data-integriteit en informatieanalyse. Verder is het verwerven van kennis van gedragswetenschappen en een solide academische vorming met onderzoekservaring een absolute must om op de financiële besluitvormingsprocessen te kunnen reflecteren. De bovengenoemde ingrediënten vormen een goede basis voor de controller als ‘governance partner’.

Executive Master of Finance & Control / Register Controller

Als register controller ben je steeds meer een businesspartner van de leiding. Geef een gedegen invulling aan deze adviesrol met nieuwe inzichten en vaardigheden verkregen tijdens de TIAS Executive Master of Finance & Control / Register Controller.

Lees meer over deze master