Promotie: 'Optimization of chest radiography practice for critically ill patients' – Martijn Tolsma

Op intensive care (IC) afdelingen worden op grote schaal röntgenfoto’s van borstkas, hart en longen verricht. In bepaalde situaties, maar vaak ook routinematig. Dit was wereldwijd een gewone praktijk voor enkele decennia. Recente studies tonen echter geen meerwaarde aan van het routinematig verrichten van deze röntgenfoto’s als het gaat om belangrijke uitkomsten als mortaliteit, beademingsduur en IC opnameduur. Toch blijkt de gewoonte van routine foto’s slechts moeizaam uit de dagelijkse praktijk te verdwijnen.

In het proefschrift ‘Optimization of chest radiography practice for critically ill patients’ onderzochten promovendus Martijn Tolsma en professor Nardo van der Meer de huidige praktijk op Nederlandse intensive care afdelingen. Naast het onderzoeken van de diagnostische waarde van deze röntgenfoto’s voor specifieke patiëntgroepen, keken zij ook naar het aanvraaggedrag van Nederlandse intensivisten en waren zij op zoek naar andere waardes van deze röntgenfoto’s naast de puur diagnostische waarde. 

Zij vonden in alle patiëntengroepen een lage diagnostische waarde van de röntgenfoto’s voor belangrijke bevindingen, vergelijkbaar met het resultaat van eerdere studies. Ook toonden zij aan dat het kritisch stellen van indicaties tot een veilige reductie in het aantal foto’s kan lijden. Echter lijkt er naast de puur diagnostische waarde ook een belangrijke aanvullende waarde van röntgenfoto’s te zijn voor zaken als medische verslaglegging, follow-up van een bekende aandoening of het nemen van beslissingen als welke patiënten veilig van de intensive care kunnen worden ontslagen. In dat geval heeft een röntgenfoto zonder belangrijke bevindingen toch waarde voor de klinische praktijk.

Het uiteindelijke doel is om het aantal potentieel onnodige röntgenfoto’s te reduceren op een veilige en voor de praktijk acceptabele manier. Om kosten te reduceren, maar ook om werkbelasting voor het personeel en straling voor de patiënten te beperken. Daarom adviseren de onderzoekers om röntgenfoto’s niet meer strikt routinematig te verrichten, maar om lokaal duidelijke afspraken en protocollen te maken met betrekking tot de indicaties. Elke röntgenfoto dient bij voorkeur door een ervaren IC dokter te worden aangevraagd voor een gedocumenteerde reden. 

Tolsma voerde zijn promotieonderzoek uit bij het HealthLAB van TIAS School for Business and Society en promoveerde op 29 juni 2016 aan Tilburg University. Promotoren: prof.dr. Nardo van der Meer en prof.dr. Peter van der Voort. 

Download de pdf van het proefschrift:
Optimization of chest radiography practice for critically ill patients, Martijn Tolsma (2016)