"Innovatie zonder executie is hobbyisme"

“Innoveren is een competentie die je moet ontwikkelen”, aldus Toni Sfirtsis, professor Strategie & Innovatie bij TIAS. “Een nieuw business model op papier is fantastisch, maar het effectueren is een ander spel”.

Het klassieke model van ondernemen ligt volgens de professor flink op de schop. “Vroeger maakte je als organisatie een keuze. Ging je voor de meest innovatieve, efficiënte of klantgerichte onderneming? Tegenwoordig heb je als bedrijf de tijd niet meer om die omschakeling te kunnen maken tussen efficiëntie, effectiviteit, innovatie of de klant, dan wel de switch te maken tussen exploreren en exploiteren. In de huidige tijd is excelleren in beide een voorwaarde. Dat is voor mij dé reden waarom innoveren zo lastig is. Welke pet je ook op zet, je hebt voor elke pet een ander type organisatie, besturing en competenties nodig. Als bestuurders of leidinggevenden zeggen: “We willen een nieuw business model!”, dan is mijn eerste reactie: “Weet u wel wat u vraagt?” Dat betekent dat de dominante logica waarmee uw waarde creëert compleet op de kop moet!”

Betrouwbaarheid versus wendbaarheid

Op de lange termijn bezig zijn met innovatie, versus op de korte termijn geld blijven verdienen, is volgens Sfirtsis een paradox waar maar weinig bedrijven mee weten om te gaan. “En zo zijn er meer paradoxen”, stelt Sfirtsis. “Altijd leveren wat je de klant belooft versus wendbaar zijn in een wereld die constant in beweging is. Een andere uitdaging is die van werknemers, die wendbaar moeten zijn en zichzelf constant moeten blijven ontwikkelen en heruitvinden. Dat vergt dan ook een andere manier van leidinggeven. De nieuwe generaties gaan op andere manieren werken en organisaties vallen uit elkaar. Grote ondernemingen blijven bestaan, maar niet meer in de huidige vorm. Ze zullen verder afbrokkelen. De economische principes van vraag en aanbod zijn hetzelfde, alleen zie je dat de vraag en aanbod kant zijn omgedraaid. Als klant ben je het aanbod. Via Airbnb worden meer kamers verhuurd dan bij de grote hotelketens. Bij de Hilton groep werken 120 duizend mensen, bij Airbnb zijn dit 155 duizend mensen. Het is illustratief voor hoe grote bedrijven niet op kunnen tegen de platforms van start-ups. Het verschil tussen de consument en producent vervaagt, the crowd is the company. De kracht is om de gebruiker zelf waarde te laten creëren.”

‘De toekomst is nu’

Innovatie en nieuwe kansen grijpen gaat volgens Sfirtsis om executie. “Anders is het niet meer dan welbedoeld hobbyisme”, zegt hij. “Innovatie impliceert echter ook ander gedrag en competenties. Hoe breng je mensen in beweging om hun gedrag te veranderen? Een zeer sterk onderbelichte variabele, maar wel één van de belangrijkste, is de besturing van een organisatie. De parameters waarop medewerkers worden aangestuurd casu quo worden beoordeeld. Deze heb je niet zomaar omgegooid. Als het klassieke functie- en loongebouw hetzelfde blijft, zal er in de praktijk niets gebeuren. Je krijgt het gedrag waarop je stuurt. Daarom zie je dat de bedrijven die met succes innoveren, dat doen met start-ups binnen de organisatie. Zorg dat deze start-ups geen last hebben van de staande organisatie en haar beklemmende ‘command and control’ procedures. Zorg dat iemand hoog in de top de verantwoordelijkheid draagt en er voor zorgt dat ze niet in een politieke molen terechtkomen als er bijvoorbeeld snel beslissingen genomen moeten worden. Ik geloof heilig dat dit een van de beste manieren is om gelijktijdig te exploreren en te exploiteren. Tal van organisaties zijn op dit moment de eerste schreden aan het zetten met het opzetten van een portofolio met start-ups. Indien goed geëxecuteerd, wordt de organisatie zo goed voorbereid op de toekomst. De cruciale vraag is dan of de succesvolle start-ups in de bestaande organisatie worden opgenomen, of dat zij verdergaan als zelfstandig organisatieonderdeel, label of merk. Het zittend management moet een duidelijke ‘fade-in of fade-out strategie hebben. Met andere woorden: “Wanneer en hoe verlaten we het oude, en laten we het nieuwe opkomen?”

Dit artikel is eerder publiceerd op InternationalBusiness.nu

Lees meer over de masterclass innovatie