Samenwerkingsgedachte op de werelderfgoed Unesco-lijst

Op 30 november is het coöperatie-idee (Idee und Praxis der Organisation von gemeinsamen Interessen in Genossenschaften) aan de UNESCO-lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid toegevoegd.

Het verzoek tot plaatsing van het ‘Genossenschaftsidee’ op de nationale inventaris van immaterieel erfgoed in Duitsland is door de Friedrich-Wilhelm-Raiffeisen-Gesellschaft e. V. en de Hermann-Schulze-Delitzsch-Gesellschaft e. V. ingediend. Dit is niet zo vreemd, omdat de wieg van de coöperatiepioniers Hermann Schulze-Delitzsch en Friedrich Wilhelm Raiffeisen in Duitsland stond. Beide organisaties benadrukken de politieke en religieuze neutraliteit van het idee.

Toekomstmodel

De timing van de opname op de lijst is niet geheel toevallig. 2018 is namelijk het tweehonderdste geboortejaar van Raiffeisen. Hans Groeneveld, hoogleraar financiële coöperaties, voelt er echter weinig voor om nostalgisch terug te kijken op de tijden van weleer. ‘Het moet vooral over het toekomstmodel van de coöperatie gaan’, aldus Groeneveld. Welke antwoorden biedt Raiffeisens idee voor grote maatschappelijke uitdagingen van onze tijd? De samenwerkingsgedachte van de jubilaris en de meer dan honderdvijftig jaar geleden geformuleerde ethische grondslagen van de coöperatie zijn in ieder geval tijdloos en actueler dan ooit.

Hausse

Feit is dat veel bestaande én startende coöperaties zich impliciet of expliciet laten leiden door de ideeën van Schulze-Delitzsch en Raiffeisen. Zo is Nederland al enige tijd sprake van een hausse aan nieuwe coöperaties in de energie-, zorg-, of huisvestingsector. In de agrarische en bancaire sector nemen coöperaties sterke marktposities in. Wereldwijd zijn er nu ongeveer een miljard coöperatieleden. Groeneveld voegt daaraan toe dat: ‘De plaatsing op de UNESCO-lijst én het jubileumjaar 2018 zeker behulpzaam zullen zijn voor de profilering van de coöperatieve organisatievorm én mijn leerstoel bij TIAS.’