De invloed van het energiegedrag in de woningmarkt

De wereld moet gered, en snel ook. Dat was de boodschap van Al Gore’s Inconvenient Truth, maar al eerder besloten wereldleiders de klimatologische Apocalyps af te wenden toen het Kyoto protocol in 1997 werd opgesteld en ondertekend. De CO2-uitstoot moest omlaag, met 20 procent voor 2020, anders ligt Amersfoort straks aan zee. Omdat ruim 25 procent van deze CO2-uitstoot wordt geproduceerd in de woningmarkt, staat deze markt centraal in deze beleidsagenda. Maar hoe staat het met de energiebesparing rondom onze woning? Laat het energiebeleid al besparende sporen achter? En hoe reageert de consument op alle besparingsmogelijkheden in deze efficiency wedloop?

Beeld: © Nationale Beeldbank

In zowel het recente woon- als in het energieakkoord staat de energetische verbetering van de bestaande woningvoorraad centraal. Grootschalig empirisch onderzoek toonde immers al aan dat de thermische kwaliteit van de woning van grote invloed is op het actuele gasverbruik. Zo heeft de aanscherping van de bouwnormen in de vroege jaren tachtig ervoor gezorgd dat betere buitenmuurisolatie het gemiddelde gasverbruik met ruim 20% heeft verlaagd. Tegelijkertijd is bekend dat ruim tweederde van de bestaande woningvoorraad in ons land gebouwd werd voor dat moment, en dus energetisch nog sterk te wensen over laat. Vandaar ook dat dit kabinet graag bereid is om te investeren in isolatieprogramma’s die zowel de werkgelegenheid als de energiebesparing stimuleren. Een duurzame investering die zich op termijn terugbetaalt, zowel via lagere gasrekeningen voor het huishouden, als via lagere CO2-uitstoot voor de maatschappij als geheel.

Maar veel van deze energetische verbeterplannen zijn geïnspireerd door de technische mogelijkheden die ontstaan. Dubbelglas, warmtepompen, pur-muurisolatie, zonnepanelen, en slimme meters zijn enkele voorbeelden van technische innovaties die de laatste jaren steeds vaker worden ingezet om het energieverbruik in de woning te verlagen. Maar lang niet alle huishoudens maken gebruik van de mogelijkheden die hen worden geboden, en ook niet alle geraamde besparingen worden altijd bereikt na implementatie. Het gedrag van de consument speelt in dit geheel een grote rol. Zowel de adoptie als het gebruik van energetische verbeteringen vereist menselijke keuzes, en dit blijkt in de praktijk nog ingewikkelder dan gedacht. In dit artikel bespreek ik kort een viertal studies met betrekking hebben op energiebeleid rondom de woningmarkt en het belang van consumentengedrag hierbij.

Lees meer

Energiebeleid en -gedrag in de woningmarkt, Dirk Brounen (2013)
Dit artikel is verschenen in een speciale dossiereditie van Economisch Statistische Berichten (ESB).