:quality(90))
Door Roger Bougie | 16 december 2024 | 2 min lezen
Elke organisatieverandering is in feite een gedragsverandering: je hebt te maken met mensen. Voor succesvolle verandering is het dan ook belangrijk dat je bij het hele proces direct betrokkenen inschakelt. Zo krijg je een betere analyse van het probleem én meer draagvlak voor de oplossing. Vraag stakeholders bijvoorbeeld om input voor het bouwen van een inzichtelijk model volgens de systeemdynamica.
Organisatiedynamiek in beeld
Als manager of bestuurder voer je veranderingen door in het complexe en dynamische systeem van een afdeling, organisatie of zelfs een hele sector. Om dat succesvol te doen, is het belangrijk om inzicht te hebben in de manier waarop alle variabelen in dat systeem elkaar onderling beïnvloeden. Systeemdenken helpt om dit visueel te maken met systeemdiagrammen. In zo’n plaatje breng je de beelden die verschillende betrokkenen van het systeem hebben bij elkaar in een betekenisvol geheel.
Informatie verzamelen
Het maken van een systeemdiagram is niet altijd makkelijk. Soms kun je gebruikmaken van bestaande diagrammen en systeemarchetypes. Zulke archetypes (kant-en-klare modellen en diagrammen) kunnen helpen om inzicht te krijgen in de situatie waarin je je bevindt. Maar in andere gevallen voldoen deze archetypes niet. Dan moet je zelf modellen ontwikkelen. Daarvoor doe je eerst onderzoek. Je verzamelt informatie om een model op maat te maken.
Stappenplan systeemdiagram
Om richting te geven aan het verzamelen van informatie en de stappen die je op basis van deze informatie zou kunnen zetten, heeft Hans Vermaak een stappenplan ontwikkeld. Dat ziet er als volgt uit: 
Tabel 1: Vijf stappen om een systeemdiagram te bouwen. Bron: Vermaak, H. (2019). Een causaal diagram maken in vijf stappen. In Kessenaar, B. en Van Oss, L. (Reds.) Meer dan de som der delen: Systeemdenkers over organiseren en veranderen. Boom.
Stakeholders betrekken
Voor het volgen van dit plan is belangrijk om te bedenken wie je bij de verschillende stappen moet betrekken. Dit is ook afhankelijk van het doel waarvoor je het model ontwikkelt. Ligt de nadruk op leren dan kun je andere keuzes maken dan wanneer de nadruk ligt op herkenning en draagvlak creëren voor een verandering. Wat het doel ook is, het is belangrijk om stakeholders te betrekken bij het proces.
Breder draagvlak creëren voor organisatieverandering
Door betrokkenen in te schakelen vormt je systeemdiagram een robuustere weergave van de werkelijkheid. Op basis daarvan kun je beter voorspellen hoe mogelijke veranderingen in de praktijk uitpakken. Bovendien kun je met dat plaatje je verhaal makkelijker uitleggen aan de mensen die het raakt. Door aan te sluiten bij de opvattingen van direct betrokkenen creëer je zo uiteindelijk breder draagvlak voor een structurele oplossing.
Download whitepaper systeemdenken
Stakeholders betrekken helpt altijd om van verandering een succes te maken. Systeemdenken biedt een gedegen aanpak om die verandering vorm te geven. Ben je klaar om dieper in deze materie te duiken en wil je leren om interventies met blijvende impact te vinden voor serieuze problemen? Download het whitepaper ‘Complexe problemen structureel oplossen’ van Roger Bougie, Associate Professor en Academic Director van de TIAS Executive Master of Management & Organization.