Diversiteit in kabinet Rutte IV: goed of slecht nieuws?

Door Frans de Roon | 7 april 2022 | 3 min lezen

Kabinet Rutte IV is “het meest diverse kabinet ooit”, kopte het NRC nadat Koning Willem Alexander het kabinet op 10 januari had beëdigd. Diversiteit binnen een bestuur heeft vaak een positieve invloed op besluitvorming. Maar, er zijn ook nadelen. Dit blijkt uit financieel-economisch empirisch onderzoek naar het effect van diversiteit in de boardroom van een bedrijf. Het loont daarom de moeite om de voor- en nadelen van diversiteit voor dit kabinet eens onder de loep te nemen.

Vergelijking Rutte 1V met ondernemingsbestuur

Natuurlijk is een bestuur van een onderneming niet een-op-een te vergelijken met het bestuur van een land, maar er zijn overeenkomsten. Het is immers gebruikelijk om te spreken over de ‘BV Nederland’.

Diversiteit in 2 dimensies

Een belangrijke voorwaarde om te kunnen profiteren van de voordelen van diversiteit in een bestuur binnen een bedrijf, is dat het geheel aan diversiteit van belang is en niet een enkel aspect. Op het eerste gezicht zien we de diversiteit van Rutte IV terug in een gelijke verdeling van mannen en vrouwen en twee ministers met een niet-westerse achtergrond.
Als we kijken naar het kabinet op basis van de gehanteerde betekenis van diversiteit in financieel-economisch onderzoek, dan zijn er twee dimensies te onderzoeken:
1. Demografisch: man/vrouw, etniciteit, leeftijd et cetera
2.Cognitief: opleiding, financiële kennis, bestuurservaring

De som van diversiteit voor Rutte IV

Wanneer kabinet Rutte IV langs deze diversiteitslat gelegd wordt, dan lijkt het met de demografische dimensie wel goed te zitten. Ook de genoten opleidingen van de bewindslieden is zeer divers: van onder meer rechten, geschiedenis en economie tot geneeskunde en wiskunde. Hoe het precies zit met financiële kennis en bestuurservaring is onduidelijk. Wellicht dat het stuivertje wisselen tussen de ministers van Financiën en van Buitenlandse Zaken in respectievelijk kabinet Rutte III en Rutte IV hier positief aan bijdraagt.

Voordelen van diversiteit in bestuur

Wat zou deze diversiteit het kabinet nu concreet op kunnen leveren als we kijken naar financieel-economisch onderzoek in het bedrijfsleven? De voordelen van een grotere diversiteit in het bestuur van bedrijven zijn:

- Betere discussies en meer probleemoplossend vermogen wat leidt tot betere besluitvorming
- Meer investeringen in research & development en meer innovatief vermogen
- Consistentere besluitvorming
- Minder financiële risico’s en stabielere prestaties

Goed nieuws voor Rutte IV

Bovenstaande voordelen van diversiteit lijken goed nieuws voor Rutte IV. Een land dat te maken heeft met een stagnerende woningmarkt, een groot stikstofprobleem en aardgaswinning die het noorden van Nederland letterlijk op haar grondvesten doet schudden, kan immers wel wat innovatieve oplossingen en aandacht voor research & development gebruiken. Als het kabinet daarnaast ook voorspelbare en stabiele prestaties weet te leveren, is dat meer dan gewenst.

Diversiteit in turbulente tijden

Zoals eerder gezegd kleven er naast de voordelen ook nadelen aan meer dan gemiddelde diversiteit binnen een bestuur. Zo komen In turbulente tijden de voordelen van diversiteit in een bedrijf veel minder uit de verf. Sterker nog, wanneer chaotische situaties vragen om een snelle besluitvorming en korte reactietijd, werkt een grotere diversiteit eerder averechts. Wat betekent dit voor het “meest diverse kabinet ooit” dat te maken heeft met de naweeën van een coronapandemie en de neveneffecten van een oorlog, die het dagelijks leven van burgers flink duurder hebben gemaakt?

Diversiteit en conflicten

Verder neemt in een team met een meer dan gemiddelde diversiteit de groepscohesie af. Dit kan leiden tot meer conflicten. Om dit te compenseren ontstaat in een divers samengesteld team vaak de neiging om risicovolle besluiten uit de weg te gaan en voor veilige routes te kiezen.

Netto-effect van diversiteit in bestuur

Het goede nieuws is dat uit empirisch onderzoek blijkt dat het uiteindelijke netto-effect van een grotere diversiteit in een bestuur positief is. Dit resulteert in een grotere ondernemingswaarde (Tobin’s Q). Hoewel Tobin’s Q voor de BV Nederland niet eenvoudig te bepalen is, is het gerechtvaardigd om te verwachten dat kabinet Rutte IV op basis van zijn diversiteit een positieve waarde voor het land kan creëren.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen als column van Prof. dr. Frans de Roon in CFO Magazine België, februari 2022.

Word de businesspartner voor gedegen financial decision-making

finance_opleidingen_tias Als finance professional ben je een onmisbare partner voor directie, MT en senior management. Hoe zorg je ervoor dat zij in een steeds sneller veranderende bedrijfsomgeving kunnen blijven rekenen op betrouwbare financiële risicoanalyses en voorspellingen? Onze opleidingen op het gebied van Accounting, Finance & Control behoren tot de beste in hun soort. Daarmee leer je je rol als businesspartner op een excellent niveau invullen.

Bij TIAS bieden we je inspirerende theoretische denkkaders, waarmee je vraagstukken analyseert en benadert vanuit meerdere invalshoeken. De wisselwerking met andere ervaren leiders, managers en professionals én met onze topdocenten is een grote verrijking van jouw leerproces.

We leggen altijd de directe link naar jouw praktijk én geven je de tools in handen waarmee je met je business, in samenspel met de omgeving, waarde kan toevoegen aan de samenleving. Met meer kennis, betere vaardigheden en een breder netwerk, stel jezelf in staat te groeien en meer impact te creëren.