Wat zijn Social Impact Bonds?

The name is Bond….social impact bond. Maar wat zijn social impact bonds (SIB's) nu eigenlijk? En waarom zijn ze zo populair in de landen om ons heen?

SIB's zijn een mooi voorbeeld van een financiële innovatie, die ook in ons land en zeker ook in de vastgoedmarkt een verschil kunnen gaan maken. 

Wat zijn het?

Social impact bonds zijn geldleningen waarbij de vergoeding voor de geldgever (de rente) afhankelijk is van het resultaat van de investering. Is dat resultaat zoals beloofd (of beter), zal de rente laag en voordelig zijn. Wordt het geraamde resultaat niet behaald, dan wordt er alsnog een hogere marktconforme rente afgerekend met de geldgever. Dat resultaat is hier overigens niet een zo groot mogelijke winst op de investering, maar een oplossing van een maatschappelijk probleem. Vandaar dat SIB's in de nieuwe categorie van Social Finance vallen – financiële innovaties die bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke problemen.

In wezen is dit een zeer eenvoudig idee. De prikkel is namelijk de rente, die afhankelijk wordt gemaakt van het maatschappelijk succes en vooral de kans daarop. De geldnemer loopt hierbij het risico, en dat is uiteraard terecht. Zij vragen de lening aan en stellen de investering voor, met alle expertise van dien. Zij zijn dus het beste in staat om de kans van slagen van hun sociale investering op voorhand te overzien. Komt hun planning uit, dan financieren zij dit voordelig met behulp van een SIB. Blijkt hun idee toch minder succesvol, dan zitten zij op de blaren en betalen de geldschieter alsnog de hogere rente. De eerste SIB werd in Australië uitgegeven aan een relatief dure therapie voor criminelen tijdens hun verblijf in de gevangenis. Normaliter, zonder deze therapie, verviel bijna 40% van deze criminelen in oud en slecht gedrag na vrijlating. Dat leidde tot veel ellende in de maatschappij en meestal tot meer verblijf in de gevangenis in de toekomst. Deze nieuwe intensieve therapie zou deze retentiegraad kunnen verlagen tot 20%. Criminaliteit is een sociaal probleem. Bovendien kost gevangenschap de samenleving veel geld. Vandaar dat op voorhand werd berekend dat een succesvol project waarin 40% zou dalen tot 20% een rendabele investering zou moeten zijn. Een SIB werd ingezet ter financiering, waarbij de rente 1% zou zijn bij een retentiegraad-target na behandeling van minder dan 25%. Bij een hogere retentiegraad werd een rente van 4% afgerekend. De therapie sloeg aan en werkte. Gelukkig voor de geldnemer, maar gelukkig ook voor Australië, want zonder de SIB was dit dure (en naar nu blijkt succesvolle) experiment niet van de grond gekomen. 

Waarom zijn ze zo succesvol?

SIB's zijn in de afgelopen 10 jaar enorm gegroeid als nieuwe financiële bron. Zo zijn er inmiddels al ruim 60 SIB-uitgiften geweest in 15 landen goed voor zo’n kleine € 200 miljoen. Niet vreemd, er zijn immers genoeg maatschappelijke problemen, en nog meer ideeën om deze op te lossen. Maar de tijd dat de overheid geld kan steken in dure experimenten ligt achter ons. SIB's zijn succesvol omdat het risico van falen op voorhand eerlijker wordt verdeeld. Degene met de meeste kennis dient de pijn van falen achteraf te voelen, zodat bij de aanvraag niet te optimistisch wordt geredeneerd.

De geldschieter werkt uiteraard graag mee aan de uitgifte van social impact bonds. SIB's zijn voor hun altijd succesvol. Omdat het project conform planning verloopt en zij zo dus bijdragen aan een maatschappelijke oplossing (bewezen maatschappelijk rendement), of zij innen een regulier marktconforme rente op hun SIB-lening.

In Nederland zijn SIB's laat op gang gekomen, omdat onze overheid en verzorgingsstaat lang gezorgd heeft voor traditionele en goedkope financiering van goede bedoelingen. Maar ook in ons land raken middelen op, en moet er scherper aan de maatschappelijke wind worden gezeild.

Wat zijn de kansen voor vastgoed?

Volgens sommige beleggers zijn social impact bonds het tegenovergestelde van vastgoedbeleggingen; SIB's zijn zeer transparant en in Nederland nog weinig populair, terwijl voor vastgoed nog vaak het tegenovergestelde geldt. Maar tijden veranderen, en het zou zo maar kunnen dat over enkele jaren vastgoed-SIB's een feit en een succes zijn.

Ook in de Nederlandse vastgoedmarkt zijn er tal van applicaties denkbaar voor succevolle SIB's. Wil jij hier meer over weten, en met ons een avond samen hardop nadenken over deze mogelijkheden?

Schrijf je dan nu gratis in voor de volgende TIAS Experience op dinsdag 30 januari om 18.00 bij TIAS in Utrecht. Tijdens deze avond bespreken wij financiële innovaties in de vastgoedmarkt. Je bent van harte welkom.