Duurzaam ondernemen in de vastgoedsector
Het is duidelijk dat de Nederlandse vastgoedsector zo snel mogelijk duurzaam moet worden. Duurzaamheid moet een kernelement in de ondernemingsstrategie van bedrijven gaan vormen. In Nederland is de bouwsector verantwoordelijk voor circa 50% van het grondstoffengebruik en 30% van het waterverbruik. Ook bestaat een aanzienlijk deel van alle afval in Nederland uit bouw- en sloopafval. En is de sector verantwoordelijk voor 35% van de CO2-uitstoot. Volgens het Rijksbrede programma 'Nederland circulair in 2050' moet de bouw, ontwerp, ontwikkeling, gebruik en beheer en demontage van vastgoed zo georganiseerd worden dat deze objecten duurzaam worden gebouwd, (her)gebruikt, onderhouden en ontmanteld. Overeenkomstig met Europese afspraken wordt voor 2050 een energie neutrale omgeving nagestreefd (Rijksoverheid, 2016).
De vastgoedsector heeft dus een grote verantwoordelijkheid en een niet geringe veranderopgave. Waar andere branches de transitie naar nieuwe waarde-creatie en nieuwe dienstverlening al hebben ingezet, is de bouwsector nog zeer traditioneel: zeer gericht op de korte termijn, op kosten reductie, en vooral gefocused op de fysieke bouwketen. De gefragmenteerde structuur van de bouwsector, de traditioneel lineair georganiseerde waardeketen en bedrijfscultuur is voorts behoudend en weinig innovatief te noemen (Rotmans, 2010).
Het to-do-lijstje voor de wereld
Duurzaamheid wordt een steeds belangrijker onderdeel van de ondernemingsstrategie. Sociale- en economische, technologische en ecologische megatrends zijn een belangrijk kompas bij het formuleren van een duurzame ondernemingsstrategie. Ook de Sustainable Development Goals van de VN worden door steeds meer bedrijven hiervoor gebruikt. Ze zijn een gemeenschappelijke taal geworden voor bedrijven en organisaties om hun bijdrage te concretiseren voor de actuele duurzaamheidsopgaven in de wereld en kunnen zo helpen een duurzame en voor de buitenwereld herkenbare strategie te formuleren. In het RICS-rapport Advancing Responsible Business in Land, Construction, Real Estate Use and Investment (2018) en het World Economic Forum-rapport Environmental Sustainability Principles for the Real Estate Industry (2017) worden goede vertalingen van deze VN Development Goals naar doelstellingen voor de vastgoedsector gegeven.
Creating Shared Value als strategisch leitmotif
Het operationaliseren van een duurzame ondernemingsstrategie kent twee dimensies, die vaak ook de volgtijdelijke ontwikkeling van een bedrijf karakteriseren. De eerste dimensie/stadium beschrijft maatregelen die op een project kunnen worden uitgevoerd zoals gebruik van minder water, minder energie of brandstof, minder CO2/NO-uitstoot, betere veiligheid en dergelijke. De tweede dimensie/stadium gaat verder en richt zich op nieuwe actuele klantbehoeften en de maatschappelijke impact/waarde die het voor de samenleving genereert, i.c. Creating Shared Value. Dit business construct is door Porter en Kramer (2011) gedefinieerd als een strategie en werkwijze die een economische waarde voor het bedrijf genereert en gelijktijdig een oplossing biedt voor maatschappelijke problemen. Volgens Porter en Kramer zijn er drie manieren om dit te operationaliseren: door het herijken van producten en markten en echt te kijken naar de maatschappelijke behoeften, het herdefiniëren en optimaliseren van de waardeketen en het ontwikkelen van lokale clusters van belangrijke partijen/belanghebbenden. Volgens Porter en Kramer dienen bedrijven dus een meervoudige waarde te realiseren, zowel een economisch financiële waarde voor het bedrijf en tegelijkertijd ook een maatschappelijke waarde voor de samenleving. Dit tweevoudig doel moet de kern van de bedrijfsstrategie zijn en niet een soort 'terzijde' zoals Corporate Social Responsibility-maatregelen vaak zijn. Alleen dan kan er ook competitief voordeel worden behaald.
Creating Shared Value en Vastgoed
Het formuleren van een CSV-strategie in de vastgoedsector kan vanuit diverse invalshoeken worden gedaan. Enerzijds kan zij worden vormgegeven vanuit de vastgoedwaardeketen, anderzijds ook naar de ruimtelijke dimensies van stad-gebied-gebouw(portefeuilles). Focusgebieden waar innovatieve bedrijven zich reeds op richten zijn: modulair/circulair bouwen, efficiënte energiesystemen, klimaatadaptieve stads/gebiedsontwikkeling, social impact aspecten als well being, gezondheid, community building e.d. Innovatieve projecten als bijvoorbeeld het energieneutrale Brainport Smart District in Helmond, de herontwikkeling van de Jaarbeurs in Utrecht, het nieuwe circulaire hoofdkantoor van Triodos-bank, nieuwe energietransitie-samenwerkingsvehikels vormen een bron van inspiratie om deze nieuwe ondernemingsstrategieën en businessmodellen verder te ontwikkelen.
Nieuwe Competenties
Om deze veranderopgave kansrijk te laten zijn, zijn vier structuurveranderingen in de vastgoedsector benodigd: (1) focus op dienstverlening van duurzame geïntegreerde concepten (2) focus op oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken als wonen, werken, mobiliteit (3) nieuw duurzame technieken/materialen (4) en een open en meer transparante sector waarin vertrouwensvolle samenwerkingen centraal staan. Dit kan niet zonder intrinsiek gemotiveerd leiderschap dat kan innoveren, nieuwe businessmodellen kan ontwerpen en nieuwe samenwerkingen kan organiseren.
Meer leren over Duurzaam ondernemen in de Vastgoedsector?
Download hier de brochure »
Geïnteresseerd in opleidingen op het gebied van vastgoed?
TIAS biedt de mogelijkheid een Master of Science titel te halen in Real Estate.
De Executive Master of Real Estate bestaat uit 3 vak- inhoudelijke modules. Elke module is los te volgen:
Nieuwsgierig? Lees meer over programma’s bij TIAS binnen het interessegebied vastgoed:
Meer programma's binnen het interessegebied vastgoed »
Literatuur
- BPIE (2016) Driving Transformational change in the construction value chain.
- Porter, P.E. en M.R. Kramer (2011) Creating Shared Value, in Harvard Business Review, 2011, nr 1.
- RICS (2018) Advancing Responsible Business in Land, Construction, and Real Estate Use and Investment.
- Rijksoverheid (2016) Nederland circulair in 2050.
- Rotmans, J (2010) Transitieagenda voor Nederland : Investeren in duurzame innovatie.