Maakt geld wel gelukkig?

Het antwoord op deze aloude vraag is ‘tot op zekere hoogte’, althans volgens Angus Deaton en Daniel Kahneman. Twee Nobelprijswinnaars die de relatie tussen geld en geluk in 2010 onderzochten onder 450 duizend Amerikanen. Maar hoe zit dit in het Nederland van 2017? De onderzoekers van het TIAS Finance LAB zochten het uit. 

Van teveel inkomen word je niet gelukkiger

Ruim 2000 huishoudens werden ondervraagd in het DNB Household Survey van CentERdata. Op de vraag 'In hoeverre vindt u zichzelf een gelukkig mens' kon middels een aflopende 5-puntsschaal worden geantwoord. 'Gelukkig of zeer gelukkig' antwoorden maar liefst 85% van de ondervraagden. Die score varieerde echter tussen de verschillende inkomensgroepen. Voor huishoudens met een inkomen onder modaal was dit 83%. De laagste inkomens waren het minst gelukkig. Die geluksscore liep gestaag op tot maar liefst 92% onder huishoudens met een bruto inkomen tussen de 75 en 90 duizend euro per jaar, 2 tot 3 maal modaal. Dat bleek tevens de piek, want huishoudens die meer dan die 90 duizend euro verdienden, waren minder gelukkig. Hier bleek het gedoe en gedonder (bijvoorbeeld werkdruk, extra verantwoordelijkheden) zwaarder te wegen dan het extra inkomen bovenop die driemaal modaal. Maakt geld gelukkig? Ja, want naarmate je meer verdient, groeit de kans dat je je gelukkig of zelfs zeer gelukkig voelt. Maar de piek ligt net onder drie keer modaal. Nog meer verdienen, maakt niet gelukkiger. 

Vermogen maakt altijd gelukkig

Die relatie tussen geld en geluk is anders wanneer het niet inkomen maar vermogen betreft. Voor inkomen moet immers worden gewerkt, terwijl vermogen er eenvoudigweg is of niet. Wanneer wij de geluks-score vergelijken tussen huishoudens met oplopend vermogen, blijkt dat meer vermogen het geluksgevoel wel degelijk vergroot. Huishoudens met de kleinste vermogens (of zelfs schulden) scoren beduidend lager dan gemiddeld ten aanzien van hun geluk. Dat gevoel van geluk wordt sterker naarmate het financieel vermogen groeit en hier is geen sprake van een piek, dit geluk groeit gestaag door. 

Geld laten rollen of toch liever oppotten?

Tot slot, hebben de TIAS-onderzoekers ook gekeken naar de persoonlijke relatie tot geld en de impact op je geluk. Op de vraag wat er met overvloedig inkomen gebeurt, konden respondenten kiezen uit gradaties tussen ‘onmiddellijk uitgeven’ (geld moet rollen = 1) tot ‘sparen voor later’ (oppotten = 7). Onderstaande figuur laat zien dat de ‘geld-rollers’ in het algemeen minder (42% geluksscore) gelukkig zijn, dan de ‘geld-oppotters’ (87% geluks-score). Dit strookt met het idee dat gespaard geld bijdraagt aan vermogen waar je gelukkiger van wordt. Blijkbaar gelukkiger dan van de spulletjes die je extra koopt door dat geld te laten rollen. Deze relatie tussen sparen en geluk is overigens sterker voor de lagere inkomens. De hogere inkomens worden juist gelukkig wanneer ze hun geld af en toe laten rollen.  

Nooit Meer Slapend Arm      

Over het spanningsveld tussen de groeiende financiële verantwoordelijkheid en de gebrekkige financiële fitheid onder Nederlandse huishoudens schreven Dirk Brounen (TIAS) en Kees Koedijk (TIAS) het onlangs verschenen boek Nooit Meer Slapend Arm. Hierin beschrijven zij hoe Nederlandse huishoudens weer meer eigen financiële regie kunnen nemen in hun leven.  Meer hierover lees je hier.