Hoe de Amerikanen kijken naar de Nederlandse zorg

Een groep Amerikaanse studenten van Tuck vergeleek een week lang het op een na duurste gezondheidszorgsysteem in de wereld (VS) met het duurste (Nederland). Nardo van der Meer schreef een blog over wat hij hoorde tijdens deze week. 

Beeld: © Nationale Beeldbank

Het op een na duurste gezondheidszorg systeem in de wereld vergelijken met het duurste. Dat was wat een groep MBA studenten van de Tuck school of Business (Dartmouth University, Hanover, NH, US) onlangs in het kader van een TIAS-Tuck uitwisseling deden. Rode draad binnen het programma is: ‘Same problems….different solutions?’  Interessant aan deze uitwisseling is dat je van mensen die goed zijn ingevoerd in het eigen zorgsysteem een eerlijke beoordeling krijgt van het Nederlandse zorgsysteem vanuit een ander cultureel perspectief. Het Nederlandse zorgsysteem is een systeem waarvan we weten dat het een duur systeem is (13% van het BNP). Maar het is ook nummer 1 binnen de European Healthcare Index.

 Na een aantal colleges over de inhoud en organisatie van ons zorgsysteem, inclusief de instellingen, de toezichthouders, de overheid, het onderzoeksveld, de innovatieve technische sector en een tweetal ‘bedrijfsbezoeken’ (UMC Utrecht en Philips Healthcare), kregen de Amerikaanse studenten aan het eind van de week de ruimte om te reflecteren. Opvallend: ze vonden het systeem veel minder verschillen van het eigen systeem dan ze altijd gedacht hadden. ‘They are becoming more and more alike on important aspects’. Het belangrijkste zichtbare verschil was dat ze zagen dat ons systeem gebaseerd is op een zeer verregaand gevoel van solidariteit waarbij het US systeem meer gebaseerd is ‘individual responsibility with a safety net’.  Nederlanders ‘are taking care for eachother from craddle to grave’ was de omschrijving. Maar wat ze ook concludeerden is dat dit systeem ‘non-sustainable’ was en dat er  ‘important upcoming changes’  waren.

Innovatieve kracht van onze academische ziekenhuizen

Zomaar even wat reflecties: de solidariteit maakte indruk en lijkt goed te werken gezien de hoge levensverwachting van de Nederlanders. Het basispakket Verzekerde Zorg was zo compleet dat je eigenlijk niet van basispakket kon spreken. De innovatieve kracht van onze academische ziekenhuizen was opvallend, inclusief de spreiding van speerpunten. De gereguleerde marktwerking (‘managed competition’) vonden ze interessant maar onevenwichtig en ingewikkeld.  Zorgverzekeraars in Nederland machtig? In de VS zijn ze veel machtiger want daar bepaalt de zorgverzekeraar zelf naar welk ziekenhuizen hun verzekerden gaan.  De WNT voor ziekenhuisbestuurders en de toegenomen wens tot ‘accountable management’ vonden ze echt in tegenstrijd met elkaar. ‘Who is gone take a risky, high demanding job against low payment’  was hun conclusie. Last but not least: de maatschappelijke veranderingen waren opvallend: eigen risico was (voorzichtig) ingebouwd, veranderingen in het pensioensysteem, vergrijzing en verschuiving van zorg van de instelling naar de ‘mantel’. Wordt de Nederlandse maatschappij individueler? Meer Amerikaans?

Toekomst van ons systeem krijgt een 7

Het meest interessant waren de discussies aangaande oplossingen voor de problemen. Een aantal problemen waren in het verleden in de VS op een gelijke manier aangepakt zoals wij ze nu gaan aanpakken. In de VS waren de oplossingen niet succesvol gebleken; ’So why go on the same track then’ was hun verwondering. Op een schaal van 1-10 gaven ze de toekomstvooruitzichten van ons systeem daarom een 7. De belangrijkste reden voor dit wat middelmatige cijfer was het feit dat ze bang zijn dat ons systeem moeilijk te veranderen is omdat de meerderheid van Nederland gezondheidszorg ziet als een verworven recht bij de geboorte en dat we een aantal veranderingen ambivalent doorvoeren.

Dat maakt veranderen nog lastiger dan het al is. ‘A hell of a job’ concludeerden zij, en dat klopt. Kunnen we wat leren van mensen met een gezondheidszorg systeem dat wij beschouwen verre van perfect? Ik weet het wel zeker! Same problems, different solutions and learn from mistakes made by others.